خط مشی گذاری‌های اجتماعی عرصه تعلیم و تربیت با ضعف نظری مواجه است

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، مجتبی همتی‌فر، استاد فلسفه و تربیت و مدیر پردیس تربیتی توانا، امروز ۱۷ بهمن ماه در میزگرد «منزلت تربیت در منظومه انقلاب اسلامی» که در محل بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، محوریت بحث خود را نسبت تربیت، هدایت و سیاست در منظومه انقلاب اسلامی با تأکید بر اندیشه امام خمینی(ره) قرار داد و عنوان کرد: مسئله اساسی فقدان الگویی برای تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری مبناگرایانه در عرصه‌های مرتبط با تعلیم و تربیت و همچنین روشن نبودن مبانی پشتیبان این تصمیمات و خط مشی‌ها است.

وی ادامه داد: بدین ترتیب انتظار می‌رود الگوی اسلامی ایرانی، پیشرفت مبانی اصلی مورد نیاز را فراهم آورد تا در چله دوم پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ضمن پرهیز از خطاهای پیشین، بتوان ضمن تحول آفرینی اصول در نظام تعلیم و تربیت، جهت‌گیری این نظام را به نحوی تنظیم نمود که خروجی‌های مطلوب داشته باشد.

این استاد فلسفه و تربیت عنوان کرد: در این راستا، مناسبات تربیت، سیاست بوده و همواره یکی از مهمترین محورهایی است که باید موضع جمهوری اسلامی را درباره آن روشن کرد. مناسبات تربیت و سیاست و مؤلفه‌های مرتبط با آن همچون اخلاق، هدایت، فضیلت و دانش از یک سو و قدرت و دولت از سوی دیگر از مباحث مناقشه برانگیز و چالش‌های حکومت‌داری در گستره تاریخ و اندیشه بشری به شمار می‌رود که رویکردها و مکاتبی را نیز رقم زده است.

همتی فر اظهار کرد: این مباحث پیش‌روی خوانش اجتماعی از اسلام نیز قرار دارد. باورمندی به احیاگری دینی و اسلام سیاسی که به ویژه در دوره معاصر در راه برانقلاب اسلامی، امام خمینی(ره)، تبلور یافته است، در مواجهه با رویکردهای موجود از جمله قدرت‌گرایی، فضیلت‌گرایی و انتقادی به دنبال بر کشیدن الگوی اسلامی این مناسبات بوده است.

وجه تمایزها

مدیر پردیس تربیتی توانا عنوان کرد: البته که حاصل این تلاش‌ها گرچه وجوه اشتراکی با رویکردهای موجود دارد، اما از وجوه تمایز مهمی نیز برخوردار است که در عمل، حاصل متفاوتی خواهد داشت. در این میان نیز به دلیل ماهیت هنجارین تربیت و سیاست، نظام ارزشی، از مهمترین عناصر دخیل در تعیین این مناسبات و اتخاذ رویکرد هستند، زیرا ارزش‌ها علاوه بر اثر مستقیم در تعیین اهداف و اجتماعی، به مثابه اصول جهت‌دهنده در نظامات اجتماعی و فردی در هر دو ساحت سیاست نقش تعیین کننده دارند.

وی خاطرنشان کرد: علاوه بر این روشن کردن معنای «تربیت» و «سیاست» دو اندیشه‌ای موردنظر نیز از مقدمات لازم برای تعیین مناسبات آن‌هاست. با توجه به جایگاه و اثر امام خمینی (ره) در شکل گیری نهضت و پیروزی و تکوین انقلاب اسلامی، به نظر می‌رسد یافتن مناسبات مطلوب تربیت و سیاست در منظومه انقلاب اسلامی از رهگذر رجوع به اندیشه‌ای معنادار و چه بسا ضروری است.

این استاد فلسفه و تربیت بیان کرد: براین اساس پژوهش در آثار و اندیشه امام خمینی(ره) چنین بر می‌آید که تربیت و سیاست ذیل هدف غایی مشترک و وحدت بخش «توحیدگرایی» و مبتنی بر مبانی و گزاره‌های زیربنایی اسلامی، همچون فطرت گرایی و ولایت مداری است.

همتی‌فر عنوان کرد: در واقع اصول و ارزش‌های پایه و قواعد الگوی «خانواده شبکه ولایی» با محوریت «محبت۔اطاعت» بر روابط و نهادهای جامعه حاکم است و به ساختار تربیت، سیاست و مناسبات آن‌ها نظم می‌بخشد. در این راستا نیز عدالت محوری و اعتدال در عین مبارزه با ظلم وانظلام، آزادی همه جانبه مادی و معنوی مشروط، نظم، انتخابگری و اختیارگرایی و همچنین مردم محوری ذیل قانون و خواسته الهی، از جمله پایه‌ای ترین اصول مذکور هستند.

این استاد فلسفه و تربیت گفت: همواره ذیل عنصر وحدت بخش توحیدگرایی، مناسبات تربیت و سیاست در پیوند با هم تعیین می‌شود که می‌توان آن را رابطه‌ای دیالکتیک ناهمسطح دانست که هریک به اقتضا نسبت به دیگری جنبه آلی می‌یابد، از یک سو سیاست در وجه نهادی باید مقدمات و مقتضیات تحقق اهداف غایی و واسطی تعلیم و تربیت را فراهم کنند و سیاست به مثابه ابزار تربیت در سطح فردی و قوام بخش آن به شمار می‌رود.

وی افزود: از سوی دیگر نیز تربیت برای تحقق اهداف سیاست و حکومت، جنبه آلی می‌یابد و در تحقق اهداف و تأمین نیازهای جامعه از طریق تربیت متخصص و تزکیه زمامدار، عالمان و همچنین تربیت سیاسی و ملت سازی در راستای تحقق مسئولیت و نظارت عمومی، کمک یار خواهد بود.

انتهای پیام