سرنوشت آخرین شهردار تهران در دوره پهلوی روایت متفاوتی دارد که در مطلب زیر به آن پرداختهایم. رویداد۲۴ در ادامه آورده است ، غلامرضا نیکپی در دوران پهلوی سمتهای متعددی داشت. وزیر مسکن، سناتور انتصابی، معاون نخست وزیر و رئیس کاخ جوانان از جمله این سمتها بودند. اما مهمترین و تاثیرگذارترین سمت او شهرداری تهران […]
سرنوشت آخرین شهردار تهران در دوره پهلوی روایت متفاوتی دارد که در مطلب زیر به آن پرداختهایم.
رویداد۲۴ در ادامه آورده است ، غلامرضا نیکپی در دوران پهلوی سمتهای متعددی داشت. وزیر مسکن، سناتور انتصابی، معاون نخست وزیر و رئیس کاخ جوانان از جمله این سمتها بودند. اما مهمترین و تاثیرگذارترین سمت او شهرداری تهران بود؛ نیک پی از سال ۱۳۴۸ تا سال ۱۳۵۶ شهردار تهران بود. دوران تصدی او به عنوان شهردار تهران دوران پرتغییری بود. ساخت اتوبانها و پارکها، تدوین طرح جامع شهر تهران، طرح جامع متروی تهران در سال ۱۳۵۰ و شروع به ساخت آن در سال ۱۳۵۶، اخذ عوارض شهری، اخذ عوارض از کامیونها و اتوبوسهای غیر کرایهای و پلاک سفید، احداث پارکینگ از جمله اقدامات وی در شهرداری بودند.
وی همچنین در تیرماه ۱۳۴۹ نخستین گورستان مکانیزه تهران یعنی بهشت زهرا را افتتاح کرد. ساخت برج آزادی، فرهنگسرای نیاوران، تکمیل تئاتر شهر، سامانبخشی به شهرک غرب، بنیان شهرکهای اکباتان و… از دیگر کارهای نیکپی بود. اما حضور او در شهرداری تهران همزمان با دورهای بود که سیل مهاجران از شهرها و روستاها به تهران چهره این شهر را دگرگون کرده بود. حرکت به سمت صنعتی و غربی شدن با مهاجرانی که برای پارو کردن پول از خاک تهران آمده بودند، در تضاد بود و حلبیآباد تهران درست در همین زمان بود که مانند یک سالک بدشکل روی صورت شهر نقش انداخت. نیکپی در سال ۵۶ بار دیگر جای خود را به شهرستانی داد. او بدشانسترین شهردار تهران بود.
تخریب ۱۲۰ آلونکها به دستو شهردار نیک پی
یکی از اقدامات نیکپی تخریب آلونکها بود که با مقاومت مردم بیچیز و فقیر مواجه میشد که با دستور شهرداری بیسکنی میشدند. در جریان تخریب مردم بدن و جان خودشان را سپر میکردند تا آلونک محقرشان تخریب نشود اما ماموران شهرداری دستور داشتند به هر قیمتی تخریب کنند. در جریان تخریب ۱۲۰ آلونک در زمان تصدی نیکپی، چند نفر در اثر مقاومت در برابر ماموران شهرداری جان باختند و این بدنامی بسیاری برای شهردار بود. این اقدام به ویژه در کنار ایجاد خانههای سازمانی و آپارتمانسازی برای کارمندان شهرداری برجسته میشد و نشان از رویکرد تبعیضآمیز شهرداری به طبقات مختلف داشت.
پس از پیروزی انقلاب، نیکپی که در زندان به سر میبرد با آشفته شدن اوضاع فرار کرد، اما پس از مدتی دستگیر و محاکمه شد. دادگاه انقلاب جرایم متعددی را برای وی برشمرد و همین ماجرای تخریب آلونکها از دیگر مطالب برجستهتر شد.
بنابراین گزارش ، شهرداری تهران البته پیش از انقلاب، به عنوان «شهرداری پایتخت» شناخته میشد و نیکپی مانند هویدا در گرماگرم انقلاب و با هدف معرفی به عنوان عامل اعتراضات مردمی دستگیر شده بود و با پیروزی انقلاب و همچون داریوش همایون وزیر اطلاعات و جهانگردی (اطلاعات به معنی اطلاع رسانی) توانست بگریزد اما پس از چندی به دست دستگیر شد حال آن که همایون جان به در بُرد و بعد هم از کشور خارج شد.
دادگاه نیک پی بصورت جداگانه برگزار شد هر چند که حکم نهایی به امضای شیخ صادق خلخالی به عنوان قاضی دادگاههای انقلاب رسید. محاکمۀ نیکپی و گفت و گوهای او با رییس دادگاه اما بسیار جالب است. دادگاه او را به «کلاهبرداری، خیانت، و غارتگری و تخریب آلونکها » متهم میکند. سرانجام دادگاه پس از چند جلسه رسیدگی حکم اعدام وی را صادر کرد .نیک پی در ۲۲ فروردین ۱۳۵۸ تیرباران شد.