کودکان پیش‌دبستانی چطور زودتر خواندن را یاد می‌گیرند؟

پژوهشگران دانشگاه واتسون انگلیس در تحقیقی که به مدت یک نیم‌سال تحصیلی انجام شد به این نتیجه رسیدند که ترکیب کردن حروف با آوا‌ها می‌تواند به پیشرفت خواندن و نوشتن نوآموزان در مقطع پیش دبستانی کمک کند.

در گزارش حاضر، برگرفته از ساینس‌دیلی، برای درک بهتر مخاطب از مثال‌های فارسی استفاده شده است.

کودکان در انگلستان خواندن را به روش ترکیب آوایی یاد می‌گیرند، یعنی در ابتدا صدای حروف را یاد می‌گیرند. برای مثال، آن‌ها یاد می‌گیرند کلمه «اسب» سه صدا دارد: «اَ» «س» و «ب». این دانش‌آموزان نویسه‌ها را شناسایی می‌کنند و بعد آن‌ها را در کنار آوا‌ها قرار می‌دهند تا در ترکیب با هم به یک کلمه معنادار برسند که در زبان‌شناسی به آن ادغام می‌گویند. نویسه‌ها کوچکترین واحد معنادار در نظام نوشتاری هستند. برای مثال دو کلمه «مرد» و «درد» در پایان آوا‌های همانندی دارند، ولی نویسه‌های آن‌ها متفاوت است.

محققان دانشگاه اَستون در مطالعه خود همراه از گروهی از معلمان خواستند برای شناسایی کودکانی که با خواندن مشکل داشتند به آن‌ها کمک کنند و سپس ۲۲۲ کودک از ۱۲ مدرسه ابتدایی را برای این مطالعه به کار گرفتند و با هر کودک به مدت یک نیم‌سال تحصیلی کار کردند.

تحقیقات آن‌ها نشان داد که آموزشِ بیشتر در مورد چگونگی ترکیب صدای حروف بسیار سودمند است، زیرا این نوع آموزش بیشترین تأثیر را بر واج‌شناسی داشته که یک مهارت ضروری برای یادگیری مهارت خواندن است. واج‌ها در هر زبان به دو دسته صامت‌ها و مصوت‌ها تقسیم می‌شوند. برای مثال، در زبان فارسی ۲۹ واج داریم که ۲۳ تای آن‌ها صامت و ۶ تای آن‌ها مصوت هستند (اَ – اِ – اُ – آ – او -ای).

در هر جلسه، محققان یک کلمه را بدون تصویر یا متن جمله به کودکان نشان می‌دادند تا به کودک اجازه دهند روی کلمۀ هدف تمرکز کند. پس از اینکه به کودک کمک کردند تا کلمه را بخواند، یک تصویر مربوط به کلمه را به او نشان می‌دادند و بعد یک جمله مرتبط را با صدای بلند برای او می‌خواندند. این کار، یادگیری را لذت‌بخش و معنی‌دار می‌کرد و اغلب باعث ایجاد تعامل بین کودک و مربی می‌شد. همچنین مشخص شد که کودکان از دیدن کلمه در متن کنار یک تصویر و یک جمله سرگرم‌کننده لذت می‌برند.

منبع: آنا