محمدرضا کلاهدوزان خبرنگار اطلاعات نوشت: اکنون ۸ درصد جمعیت ایران را سالمندان(جمعیت ۶۵ ساله و بیشتر) تشکیل می‌دهند و استان‌های گیلان، مازندران و تهران به ترتیب بیشترین نرخ سالمندی را در کشور دارند. تا ۳۰ سال آینده همه دهه شصتی‌ها که اکنون بخش زیادی از جمعیت کشورمان را تشکیل می‌دهند، وارد سن ۶۵ سالگی و […]
محمدرضا کلاهدوزان خبرنگار اطلاعات نوشت: اکنون ۸ درصد جمعیت ایران را سالمندان(جمعیت ۶۵ ساله و بیشتر) تشکیل می‌دهند و استان‌های گیلان، مازندران و تهران به ترتیب بیشترین نرخ سالمندی را در کشور دارند.
تا ۳۰ سال آینده همه دهه شصتی‌ها که اکنون بخش زیادی از جمعیت کشورمان را تشکیل می‌دهند، وارد سن ۶۵ سالگی و دوره سالمندی خواهند شد و براساس پیش‌بینی‌ها، در سال ۱۴۳۰، ۱۵ درصد جمعیت کشورمان سالمند می‌شوند بنابراین زیرساخت های کشور باید برای افراد سالمند مهیا شود.
امید به زندگی، تغییر سبک زندگی، افزایش بیماری‌های غیرواگیر و کاهش سن ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و مشکل مالی صندوقهای بازنشستگی، از جمله مسائل آتیه جمعیت سالمندان کشور است و کوتاهی سیاست‌گذاران برای داشتن جمعیت سالمند سالم و موفق، نظام مدیریتی کشور را با چالش‌های متعدد روبه‌رو خواهد کرد؛ به خصوص آن که بیشتر مسئولان کشورمان اینک در دوره میانسالی قرار دارند و تا چند سال دیگر پا به سن سالمندی می‌گذارند و خودشان نیز در آینده با مشکل مواجه خواهند شد.
سالمندی، شاخصه مثبت جهانی
مسعود مهدویان‌فر، کارشناس مسائل اجتماعی با بیان این که سالمندی در دنیا یک پدیده منفی نیست بلکه به عنوان یک شاخصه مثبت تعریف می‌شود به خبرنگار اطلاعات می‌گوید: وجود افراد سالخورده در یک جامعه نشان می‌دهد اصول بهداشت فردی و اجتماعی و همچنین مسائل اقتصادی و معیشتی در آن جامعه به خوبی رعایت می‌شود.
وی می‌افزاید: سلامت جسم و روان در دوران سالمندی اهمیت بالایی دارد و جوانان و همچنین افرادی که در اینک در دوره میانسالی قرار دارند باید از حالا با اصلاح سبک زندگی، از جسم و روان خود مراقبت کنند تا سالمندی خوبی داشته باشند. داشتن فعالیت فیزیکی مناسب و مستمر و به خصوص ورزش منظم، مصرف غذاهای سالم، پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر از جمله دیابت و فشارخون یا کنترل آنها و پرهیز از مصرف دخانیات و کاهش استرسهای محیطی مؤثر است و اگر در این رابطه برنامه‌ریزی نشود، هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی و درمانی آنان در دوره سالمندی افزایش می‌یابد که بار مالی زیادی به اقتصاد کشور تحمیل خواهد کرد.
مهدویان‌فر با بیان این که محیط و فضای شهری باید به گونه ای مناسب سازی شود تا شرایط برای زندگی بهتر سالمندان فراهم باشد می‌گوید: برای نمونه به جای توسعه خانه‌های سالمندان، باید مراکز روزانه برای سالمندان ساخته شود. در دنیا مکان‌هایی با عنوان خانه سالمندان به این معنا که فرد سالمند چون قادر به اداره خود نیست در آنجا نگهداری شود، منسوخ شده و مراکز روزانه ایجاد می‌شود؛ به نحوی که فرد سالمند هر روز به این مراکز مراجعه می‌کند و با گروه‌های همسال خود دور هم جمع می‌شوند و در عین حال علاوه بر ارائه خدمات توانبخشی، اصول رعایت بهداشت برای حفظ سلامت آنها نیز ارائه می‌شود. در این مراکز روزانه، سالمند احساس مفید بودن پیدا می‌کند و وقتی حس مفید بودن و ارزشمندی پیدا کرد با انجام ورزشهای مناسب و تغذیه سالم تلاش بیشتری برای حفظ سلامت خود خواهد کرد.
وی ادامه می‌دهد: برای این که فرد سالمند بتواند توانایی جسمی و شناختی خود را در بالاترین حد ممکن نگه دارد باید در محیط و محله ای که دوره جوانی یا میانسالی خود را سپری کرده، بماند تا شبکه روابط اجتماعی وی با افراد محل حفظ شود. همچنین برای این که سالمندان احساس کنند مفید هستند و سلامت روانشان نیز حفظ شود باید مشاغل نیمه وقت برای آنها تعریف شود تا نیروهای جوان نیز بتوانند از تجربه‌های آنان استفاده کنند.
شهرهای رکورددار
استان اصفهان از لحاظ جمعیت سالمندی در کشور به ترتیب پس از استان‌های گیلان، مازندران و تهران قرار دارد.
یکی از مسائلی که می‌تواند در آینده نگهداری سالمندان را با مشکل روبه‌رو کند، افزایش خانواده‌های هسته ای است.
اینک خانواده مانند گذشته به صورت « گسترده» نیست و خانواده های هسته ای شکل گرفته است و معمولا فرزندان با ازدواج یا حتی قبل از ازدواج والدین را ترک می کنند و زندگی مستقلی را انتخاب می کنند. بنابراین بعید نیست خیلی‌ها سالمندان خود را به مراکز شبانهروزی
بسپارند؛ به‌خصوص اگر فرد سالمند، خانه نداشته باشد تا در خانه خودش از او نگهداری کنند.
مسئول دبیرخانه شورای سالمندان اداره کل بهزیستی استان اصفهان به خبرنگار اطلاعات می‌گوید: دیگر به دنبال ایجاد مراکز بزرگ نگهداری سالمندان نیستیم بلکه قرار است خانه‌های حمایتی با ظرفیت نگهداری ۱۰ و نهایتا ۳۰ سالمند در اصفهان ساخته شود که مانند یک خانه هستند و در آنها سالمندان توسط مراقبان نگهداری می‌شوند.
لیلی یزدی‌نیاپور در پاسخ به این پرسش که برای افرادی که برای تامین معیشت آتیه خود، حق بیمه پرداخت نمیکنند و به طور قطع در دوره سالمندی به مشکل اقتصادی دچار خواهند شد چه تدبیری شده است، می‌گوید: سالمندانی که دچار معلولیت هستند از سازمان بهزیستی، مستمری ماهانه دریافت می‌کنند ولی آن دسته از سالمندانی که توان مالی ندارند، زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) قرار می‌گیرند.
وی با اشاره به این که طرح پیوستن اصفهان به جمعیت شهرهای «دوستدار سالمند» دنیا برای حمایت از سالمندان در زمینه‌های خدمات درمانی، تردد و حمل و نقل آسان، مبلمان و فضای شهری آغاز شده است می‌افزاید: در شهرهای دوستدار سالمند باید ساختارها و خدمات مطابق با نیازهای افراد سالخورده فراهم شود که تاکنون سرویس‌های بهداشتی و رمپ‌های ورودی پارک‌های شهر اصفهان برای سالمندان به طور تقریبی مناسب‌سازی شده است ولی موانعی که برای جلوگیری از ورود موتورسواران به پارکها تعبیه شده، سبب می‌شود تا سالمندان نتوانند با صندلی چرخدار به راحتی وارد پارک شوند.
وی می‌گوید: در جلسه سال گذشته شورای سالمندان استان، مصوب شد بیمارستان «امین» و «داروخانه امام سجاد(ع)» دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به داروخانه و مرکز درمانی دوستدار سالمند بدل شوند تا سالمندان بتوانند تمام خدمات درمانی خود را در یک مرکز دریافت کنند و از سرگردانی آنها در مراکز متعدد درمانی جلوگیری شود. این کار در حال انجام است ولی ایده‌آل نیست.
مشکل مالی صندوقهای بازنشستگی
در حال حاضر نگرانی درباره ناترازی منابع مالی صندوقهای بازنشستگی وجود دارد و این موضوع برای دهه شصتی‌ها که حق بیمه پرداخت می‌کنند به یک دغدغه جدی بدل شده است، چون اگر آنان به سن سالمندی برسند و صندوقهای بازنشستگی نتوانند به تعهدات خود عمل کنند، به مشکل معیشتی و اقتصادی دچار خواهند شد.
تا ۵۰ سال قبل، نسبت پشتیبانی در صندوقهای بازنشستگی کشورمان، ۲۰ بیمه‌پرداز به ازای یک مستمری بگیر بود اما اینک به ازای هر سالمند که مستمری بازنشستگی دریافت می‌کند، چهار نفر حق بیمه می‌پردازند.
به تبع افزایش جمعیت سالمندی و کاهش جمعیت جایگزین، رشد مصارف بابت حقوق بازنشستگی و تعهدات بخش درمان از منابع پیشی می‌گیرد و پیش‌‌بینی می‌شود که این مسأله در آینده، معیشت و اقتصاد سالمندانی را که حق بیمه پرداخت کردهاند با مشکل روبه‌رو کند.
صمدالله فیروزی، مشاور ارشد مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی به روزنامه اطلاعات گفته است: «در سال‌های آینده از یک‌سو با افت درآمدهای بیمه‌پردازی روبه‌رو هستیم و از سوی دیگر تعهدات پرداخت مستمری ما افزایش خواهد یافت و این مسأله می‌تواند ناترازی منابع مالی سازمان را به یک مسأله جدی مبدل کند.»
