اطلاعات نوشت: کیفیت در معنای تخصصی ، دستیابی به استاندارد‌های از پیش تعیین شده‌ای است که برای تولید محصول یا ارایه خدمت مشخص شده است. یکی از مولفه‌های مورد توجه در میان اقشار جامعه، میزان کیفیت کالا‌ها و خدماتی است که ارائه می‌شود. کیفیت ترجمه واژه انگلیسی Qualityبه معنی برتر بودن یا فرومایه نبودن است. با […]
اطلاعات نوشت: کیفیت در معنای تخصصی ، دستیابی به استاندارد‌های از پیش تعیین شده‌ای است که برای تولید محصول یا ارایه خدمت مشخص شده است.
یکی از مولفه‌های مورد توجه در میان اقشار جامعه، میزان کیفیت کالا‌ها و خدماتی است که ارائه می‌شود. کیفیت ترجمه واژه انگلیسی Qualityبه معنی برتر بودن یا فرومایه نبودن است. با اینحال هرکس تعریف متفاوتی از کیفیت در ذهن دارد. برای رسیدن به مفهوم درست کیفیت باید دید کیفیت روی چه چیزی تعریف می شود.
مفهوم کیفیت ضمن ایجاد اطمینان خاطر در استفاده از کالا‌های تولیدی و رقابت در تولید محصولات و خدمات، می‌تواند در عرصه‌های بین المللی هم در توسعه اقتصادی کشور نقش کلیدی و شناخته شده‌ای را ایفا کند.
هر فرایندی در نهایت دارای یک خروجی است که این خروجی را محصول می نامند. حال این محصول می تواند در کیفیت های مختلفی به بازار ارائه شود و به دست مصرف کننده برسد. کیفیت بسته به این که چه محصولی تولید می شود می تواند تعاریف مختلفی داشته باشد. کیفیت از دیدگاه مشتری و تولیدکننده متفاوت است و هریک فاکتورهای مجزایی را برای با کیفیت بودن محصول نهایی عنوان می کنند. البته در بسیاری مواقع این فاکتورها اشتراکاتی هم باهم دارند.
به هر صورت باید گفت، کیفیت در معنای تخصصی‌تر، دستیابی به استاندارد‌های از پیش تعیین شده‌ای است که برای تولید محصول یا ارایه خدمت مشخص شده و فرایند‌هایی برای دستیابی به این‌استاندارد‌ها شامل مواد اولیه به کار رفته، نیروی انسانی، تجهیزات و … را در نظر می‌گیرند.
آماده بودن خدمت یا کالا برای مصرف کننده، نیازمند کیفیت طراحی، انطباق، در دسترس و مناسب بودن مکان ارائه خدمت است و به بیانی ساده‌تر یک محصول زمانی با کیفیت است که با خواسته‌ها ونیاز‌های مشتری انطباق داشته باشد؛ بنابراین کیفیت باید به عنوان انطباق محصول با نیاز مشتری تعریف شود.
به عبارت دیگر، اگر کیفیت را رضایت مشتری از محصول تعریف کنیم و تنها به نیازهای مشتری توجه شود احتمالا به یک تعریف کاملا نسبی از کیفیت دست پیدا خواهیم کرد. چرا که کیفیت در نظر افراد مختلف متفاوت است. ممکن است محصولی در نظر یک نفر بسیار با کیفیت باشد اما همان محصول در دیدگاه فرد دیگری به هیچ عنوان ارزش هزینه کردن و خرید نداشته باشد.
به همین دلیل استانداردهایی مثل ایزو ۹۰۰۱ تعریف شده اند. با این وجود برای تولید و عرضه یک محصول با کیفیت باید درخواست ها و نظرات مشتریان مورد توجه قرار گیرد. تولید کننده باید خود را جای مشتری بگذارد تا محصول نهایی با کیفیت هرچه تمام تر تولید شود؛ البته گاه خواسته مشتری الزاما با دوام بودن نیست بلکه ارزان بودن محصول هم است. در این شرایط تولید کننده باید با تهیه مواد اولیه ارزان قیمت به این خواسته او جامه عمل بپوشاند. البته ارزان بودن نباید سبب بی کیفیت بودن محصول و کاهش عمر مفید آن شود.
در هر صورت توصیه می شود برای رسیدن به کیفیت مطلوب بیش از خواسته های مشتری به نیازهای او توجه شود. چرا که ممکن است تولید کننده بهتر از خود فرد از نیازهای او آگاهی داشته باشد. البته ممکن است این نظریه چندان به مذاق مشتریان خوش نیاید. به همین دلیل علاوه بر نیازها باید برنامه هایی در جهت جلب اعتماد مشتری داشت.
گاه کیفیت مطلوب مشتری در صورت انطباق محصول با مشخصات ذکر شده صورت می گیرد؛ یعنی محصول دقیقا همان چیزی باشد که توسط تولید کننده ادعا شده است. همچنین وجود امکاناتی مثل خدمات پس از فروش و گارانتی می تواند خیال مصرف کننده را تا حدود زیادی راحت کند. چرا که نشان دهنده اعتماد و اطمینان تولید کننده به محصولی است که ارائه می دهد.
بر اساس ماده ۳قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد، سازمان ملی استاندارد ایران مرجع رسمی حاکمیتی در کشور است که عهده‌دار سیاستگذاری، حسن نظارت و هدایت نظام استاندارد و اطمینان‌بخشی به کیفیت کالا‌ها و خدماتی است که در داخل کشور تولید یا ارائه یا به کشور وارد یا صادر می‌شود که بر این اساس مهر تایید بر کیفیت کالا‌ها را با نشانی به نام “استاندارد” تعیین می‌کنند.
در واقع کیفیت کالا با داشتن نشان استاندارد، اطمینان بخشی در محصول تولیدی مورد استفاده در جامعه را به مصرف کنندگان تبیین می‌کند.
مهدی اسلام پناه رئیس سازمان ملی استاندارد در این باره می‌گوید: سازمان ملی استاندارد ایران به عنوان یک دستگاه حاکمیتی وظیفه استقرار نظام استاندارد در کشور را در راستای تضمین کیفیت کالا و خدمات، ایمنی، امنیت و سلامت تولیدات داخل یا فراورده‌ها و محصولات وارداتی را برعهده دارد.
وی با اشاره به اینکه مطابق فرمایش مقام معظم رهبری” هدف از تولید صرفا انبوه سازی تولید نیست بلکه اساس، تولید با کیفیت است. “، می گوید: ارتقای سطح کمی و کیفی تولیدات ملی و رفع وابستگی خارجی، حفظ ایمنی، کیفیت و سلامت، جلوگیری از کم فروشی، حمایت از تولید محصولات دانش بنیان، توسعه صادرات محصولات حلال، رفع چالش‌های استانداردسازی در واحد‌های تولیدی، مشارکت در تدوین استاندارد‌های بین المللی و همچنین تسهیل و ارتقای مبادلات تجاری با کشور‌های اوراسیا از مهمترین مولفه‌های تحقق تولید با محور کیفیت است و در این صورت با ارتقای سطح کیفی و استاندارد، سرمایه اجتماعی هم افزایش می‌یابد.
سازمان ملی استاندارد ایران به عنوان راهبر نظام کیفیت کشور و مدعی العموم کیفیت است که با تلاش فعالان عرصه تولید کالا و خدمات، بازرگانان و متخصصان محقق می‌شود.
سنجش سالانه نرخ رشد کیفیت یکی دیگر از وظایفی است که براساس قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد کشور مصوب سال ۱۳۹۶بر عهده سازمان ملی استاندارد ایران گذاشته شده که تا به امسال این موضوع عملیاتی نشده است.
در بند ۱۸ماده ۷قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد، به سازمان ملی استاندارد تکلیف شده که اندازه‌گیری سالانه نرخ رشد کیفیت محصولات اعم از کالا و خدمات با بهره‌گیری از معیار‌ها و شاخص‌های معتبر و گزارش نتایج حاصل از ارزیابی‌ها به مراجع ذی‌ربط و جامعه ارائه شود.
این بند قانونی پس از سال‌ها وقفه در اجرا، برای نخستین بار امسال به صورت هوشمند و برخط انجام و ۵۶گروه از اقلام پرمصرف و ۱۶بخش مهم پوشش داده شد و ۲۴شاخص هم در سه سطح کلان، بخشی و کالا در ۵۰۰قلم سنجش شدند و خوشه‌بندی‌های آماری مورد نیاز آنها ارایه شد.
در واقع با ارائه این گزارش و سنجش شاخص‌های رضایت مندی از کیفیت، ارایه کنندگان خدمات اهمیت بیشتری به نیازهای مشتری می‌دهند تا ضمن محقق شدن نیاز مشتری، زمینه رضایتمندی و تمایل آنها به کالا و خدمات افزایش یابد.
از دیگر نتایج اجرای قانون یاد شده این است که ارایه‌کنندگان خدمات باید قادر باشند انتظارات مصرف کننده‌ها را بشناسند و به دنبال کسب اعتماد مشتری‌ها و درک نیازهای آنها باشند؛ بنابراین بررسی‌ها و پژوهش های کاربردی می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره نیازها و انتظارات مشتری‌ها و مصرف‌کنندگان ارایه کنند تا بتوان با شناخت نیازهایشان، به انتظارات منطقی آنها پاسخ داد.
با میزان رضایتمندی مردم از کیفیت کالا‌ها و خدمات، ضمن ایجاد فضای رقابتی برای تولیدکنندگان و ارائه‌دهندگان خدمات، تولید افزایش می‌یابد ضمن اینکه در عرصه‌های بین المللی هم می‌توان با صادرات محصولات با کیفیت، توسعه اقتصادی برای کشور را هم به همراه داشته باشیم و با جایگزینی محصولات و خدمات دارای استاندارد و کیفی از واردات جلوگیری کنیم.
