ملوان زبل همه را فریب داد!

خطای یک دانشمند در محاسبات، باعث خلق یک گزاره اشتباه دیگر در دنیای شبه علم شد. «اسفناج، منبع غنی آهن است»، خیر اینطور نیست، سال‌ها بعد دانشمندان متوجه شدند که اسفناج نه تنها منبع غنی آهن نیست بلکه بدن ما توانایی جذب قسمت بسیار کمی از همان میزان کم آهن در اسفناج را دارد.

در سال ۱۸۷۰ دانشمند آلمانی، دکتر اریش فون ولف در حال تحقیق بر روی فواید تغذیه‌ای اسفناج بود و ادعا کرد که صد گرم اسفناج حاوی ۲۷ میلی گرم آهن است. او باعث شد یک شبه، اسفناج تبدیل به بهترین منبع آهن شود.

سال‌ها بعد مشخص شد که اسفناج نه تنها منبع غنی آهن نیست، بلکه به جای ۲۷ میلی‌گرم، تنها ۲.۷ میلی گرم آهن در هر صد گرم اسفناج وجود دارد. برخی بر این باورند که بر این باورند که دکتر ولف واقعا در محاسباتش خطا داشته است و و برخی دیگر می‌گویند دکتر ولف با هدف کلاهبرداری این گزاره را بیان کرد. زیرا، در دهه ۱۹۲۰، ایالات متحده با اولین بحران سوء تغذیه کودکان مواجه شد و مقامات این کشور به دنبال راه حلی برای کمبود آهن در کودکان شدند.

مکس فلیشر کاریکاتوریست، «Popeye» یا همان «ملوان زبل» را خلق کرده بود، شخصیتی ساختگی. فلیشر «ملوان زبل» را به عنوان یک ملوان نشان داد که با خوردن اسفناج قدرت می‌گیرد. مقامات پزشکی دولتی که در مورد آهن موجود در اسفناج اشتباه می‌کردند، با تبلیغ «Popeye» از این فرصت استفاده کردند. بچه‌های کوچک شروع به خوردن غذاهای تلخ و بدمزه درست شده از اسفناج کردند زیرا قهرمان آنها «ملوان زبل» این کار را می‌کرد. در نتیجه خیلی سریع، فروش اسفناج در سراسر ایالات متحده افزایش یافت.

چند سال بعد، دانشمندان به تقلب یا اشتباه دکتر ولف پی‌بردند. اما در آن زمان، دیگر خیلی دیر شده بود. باور در مورد اسفناج و آهن آن بیش از حد ریشه‌دار شده بود و به حدی رسیده بود که دیگر نمی‌شد آن را از بین برد. حال حدود ۹۰ سال بعد، هیچ چیز زیادی تغییر نکرده است. حتی امروز، پزشکان به بیماران کم خون توصیه می‌کنند که اسفناج بخورند، در حالی که هیچ علمی پشت آن نیست. چه بسا شما بیشتر آهن را از ذرات کوچک خاک چسبیده به گیاه اسفناج دریافت کنید تا از خود گیاه اسفناج.

با این حال اما «ملوان زبل» را سرزنش نکنید. کمیک استریپ ادعا می‌کند که «ملوان زبل» به دلیل ویتامین A اسفناج است و نه آهن آن و یا شاید «ملوان زبل» می‌دانست که تنها راه برای بدست آوردن آهن از یک قوطی اسفناج، خوردن خود قوطی است.

بنابراین خلاصه این است که:

• پزشکان و متخصصان تغذیه اغلب اسفناج را به عنوان یک منبع عالی آهن توصیه می‌کنند. با این حال، این توصیه اشتباه است.

• اسفناج مقدار مناسبی آهن دارد، اما بدن ما کمتر از دو درصد آن را جذب می‌کند.

• مصرف اسفناج با ویتامین C (مرکبات، سبزیجات برگ سبز)، غذاهای تخمیر شده و خیساندن اسفناج در آب داغ به مدت ده تا پانزده دقیقه از راه‌های افزایش جذب آهن است.

البته فارغ از جزئیاتی در مورد چگونگی تعیین منابع آهن خوب، اینکه چرا آهن اسفناج توسط فیتات‌ها، اگزالات‌ها و پلی‌فنول‌های آن از جذب جلوگیری می‌کند و پیچیدگی‌های آهن «هِم» در مقابل جذب آهن «غیرهم»؛ باید بدانید که حتی در صورت رعایت کردن این نکات، مقدار آهنی که از یک وعده اسفناج دریافت می کنید (۷۵ گرم) تقریباً ناچیز است.

خبرآنلاین