«تابناک با تو» – چرا ما به یکدیگر هدیه می‌دهی م و این از کدام احساس ما نشأت گرفته است؟ چرا مردم به سادگی چیزی گران‌بها یا با ارزش را به یک نفر دیگر می‌دهند، در حالی که خودشان می‌توانند از آن استفاده کنند؟ یافته‌های یک نظرسنجی جدید که توسط موسسه نظرسنجی گالوپ منتشر شده است […]
«تابناک با تو» – چرا ما به یکدیگر هدیه می‌دهی م و این از کدام احساس ما نشأت گرفته است؟ چرا مردم به سادگی چیزی گران‌بها یا با ارزش را به یک نفر دیگر می‌دهند، در حالی که خودشان می‌توانند از آن استفاده کنند؟
یافته‌های یک نظرسنجی جدید که توسط موسسه نظرسنجی گالوپ منتشر شده است نشان می‌دهد آمریکایی‌ها در سال ۲۰۲۳ به طور متوسط ۹۷۵ دلار برای خریدن هدیه خرج کرده‌اند؛ رقمی که بالاترین مبلغ از زمان شروع این نظرسنجی در سال ۱۹۹۹ به شمار می‌رود. با این حال بسیاری از هدایا موردپسند نیستند و به سادگی دور ریخته می‌شوند.
در فصل تعطیلات سال ۲۰۱۹، برآورد شد که بیش از ۱۵ میلیارد دلار هدایای خریداری‌شده توسط آمریکایی‌ها مورد پسند طرف مقابل نبوده و ۴ درصد مستقیم به سطل آشغال رفته‌اند. اما چرا ما به یکدیگر هدیه می‌دهیم و این از کدام احساس ما نشأت گرفته است؟ چرا مردم به سادگی چیزی گران‌بها یا با ارزش را به یک نفر دیگر می‌دهند، در حالی که خودشان می‌توانند از آن استفاده کنند؟
لذت ذاتی در هدیه دادن
برخی از روان‌شناسان یک «لذت ذاتی» را در انسان‌ها شناسایی کرده‌اند که می‌گویند با هدیه دادن مرتبط است. سنت قدیم هدیه دادن را راهی برای بیان ارزش‌های اخلاقی مانند عشق، مهربانی و قدردانی می‌داند و بعضی فیلسوفان هم هدایا را بهترین نمایش از خودگذشتگی می‌دانستند. با این حال از میان تمام توضیحاتی که در مورد علت هدیه‌دادن مردم گفته می‌شود، یکی از موارد جالب توجه چیزی است که در سال ۱۹۲۵ توسط یک انسان‌شناس فرانسوی به نام مارسل موس ارائه شد.
در مقاله‌ای که اکنون با عنوان «هدیه» معروف است و در حدود تقریباً یک قرن پیش منتشر شد، او این رفتار در بیشتر جوامع بشری را در شامل عمل مجزا، اما جدایی‌ناپذیر تعریف می‌کند: «وقتی هدیه داده می‌شود، وقتی دریافت می‌شود و وقتی تبدیل به یک عمل متقابل می‌شود».
۳ مولفه درباره هدیه دادن
در عمل نخست، این کار نوعی فضیلت هدیه‌دهنده را مشخص می‌کند و به این وسیله فرد سخاوت، مهربانی و افتخار خود را ابراز می‌کند.
عمل دریافت هدیه هم به نوبه خود نشان‌دهنده تمایل فرد برای تکریم شدن است. این راهی است که گیرنده سخاوت خود را نشان می‌دهد به این معنی که مایل است آن‌چه را به او پیشنهاد شده بپذیرد.
سومین مؤلفه هدیه دادن عمل متقابل است، یعنی همان کاری که در حق فرد شده است با انجام کاری مشابه جبران می‌شود. در واقع حالا که فرد از شخصی هدیه دریافت کرده، می‌خواهد هدیه‌ای را به هدیه‌دهنده اصلی اهدا کند. اگر فرد دریافت‌کننده هدیه، در موقعیت زمانی مناسب هدیه دیگری را به فرد اول اهدا کرد این می‌تواند به چرخه‌ای بی‌پایان برای دادن و گرفتن هدیه تبدیل شود.
گرفتاری نسل‌جدید با هدایای بیش از حد
چیپ کلول، استاد مردم‌شناسی در دانشگاه دنور کلرادو، می‌گوید با این حال در سال‌های اخیر امروزه بسیاری از مردم نه از کمبود هدایا، بلکه گرفتار فراوانی بیش از حد آن هستند. در گذشته با توجه به محدود بودن اجناس، هدایا بیشتر باعث رشد و تداوم روابط می‌شد، اما امروزه با ازدیاد تولیدات و رواج مصرف‌گرایی، هدیه‌هایی خریده می‌شوند که به دلیل تکراری بودن یا زیادی معمولی بودن ممکن است مستقیم سر از سطل‌های زباله درآورند.
در یک نظرسنجی که به‌تازگی توسط موسسه مشاوره سرمایه‌گذاری «ادوینتا» انجام شده است، دو سوم شرکت‌کنندگان گفته‌اند که اغلب هدایایی کاملاً نو دریافت کرده‌اند که درنهایت هیچ استفاده‌ای از آن نداشته‌اند یا از آن خوش‌شان نیامده است. ۲۸ درصد این نوع هدایا را همچنان نگه داشته‌اند اگرچه هرگز هم استفاده نکرده‌اند و ۶ درصد هم گفته‌اند که اقلام ناخواسته را دور انداخته‌اند.
دکتر کلول در این باره می‌گوید: «هرچه کادو معنادارتر و شخصی‌تر باشد، احترام بیشتری را در دل خود دارد و در واقع یک هدیه واقعاً فکرشده و اختصاصی کمتر احتمال دارد که به زباله‌دانی ختم شود».
او اضافه می‌کند: «اجناس قدیمی، نوسازی شده و دست‌ساز، یا یک تجربه شخصی مانند صرف یک وعده غذای در رستورانی خاص یا بلیت بالن‌سواری حتی می‌توانند ارزش بیشتری نسبت به یک جنس گران‌قیمت داشته باشد که در آن سوی دنیا به صورت انبوه تولید شده و از هرجایی می‌توان آن را خرید.»
منبع: صبح من
