خاورمیانه در حال انفجار؛ جنگ فقط در کدام منطقه متوقف می‌شود؟

کیهان نوشت: «تا زمانی که جنگ در غزه در جریان است، درگیری‌های مرتبط با آن نیز پایان نخواهند یافت».

این تحلیل را فرد کاپلان روزنامه‌نگار و تحلیلگر ارشد آمریکایی در نشریه «اسلیت» عنوان کرده و نوشت: خاورمیانه در حال انفجار است. گروه‌های شبه‌نظامی و نیروهای نظامی کشورهای مختلف بیش از هر زمانی در چند دهه گذشته در حال حمله به یکدیگر هستند. بسیاری از این حملات و درگیری‌ها، از بزرگ‌ترین، خشن‌ترین و جنجالی‌ترین جنگ منطقه یعنی جنگ بین اسرائیل و حماس، سرچشمه می‌گیرند.

حمله اسرائیل به غزه و لبنان، حمله حماس و حزب‌الله به اسرائیل، حمله اردن و ایران به سوریه، حمله ایران به عراق، حمله حوثی‌های یمن به کشتی‌ها در دریای سرخ، حمله آمریکا و بریتانیا به حوثی‌ها. ایران از حماس حمایت کرده، اما هرگونه دخالت در حمله ۷ اکتبر را رد می‌کند. تهران به حزب‌الله در لبنان این امکان را می‌دهد که برای نشان دادن حمایت از حماس، به شمال اسرائیل حمله کند. همچنین انگیزه مقامات ایرانی برای حملات موشکی اخیر، محل حدس و گمان است.

مایکل نایتز از اعضای ارشد انستیتو واشنگتن، حملات ایران به کردستان عراق را «بمباران مظنونان همیشگی» توصیف کرد، اما این کمی نادرست به نظر می‌رسد. ولی نصر، کارشناس امور خاورمیانه در دانشگاه جان‌هاپکینز، به من گفت: «وزیر خارجه عراق نمی‌خواست اعتراف کند که تروریست‌های ضدایرانی در خاک عراق فعالیت می‌کنند».

با این حال، این سؤال همچنان باقی است: چرا در این زمان حملات انجام شد؟ احتمالا نشان دادن قدرت خود به اسرائیل یکی از دلایل ایران بوده است. تهران در ابتدا گفت تأسیسات مخفی موساد را هدف قرار داده و این حمله را واکنش به بمب‌گذاری انتحاری ۴ ژانویه در آرامگاه قاسم سلیمانی دانست.

تهران تقریباً همزمان با حمله به کردها در عراق، مواضع داعش در سوریه را نیز هدف قرار داد. با این حال، حتی آن حمله نیز به جهاتی متوجه اسرائیل بود. فرزین ندیمی، کارشناس ارشد انستیتو واشنگتن، خاطرنشان کرد: موشک شلیک شده به سوریه، دوربردترین موشکی است که ایران در یک حمله نظامی شلیک کرده است و مانند موشک‌هایی که به سمت عراق شلیک شد، بسیار دقیق بود. این موشک‌ها همان مسافتی را که برای اصابت به اسرائیل لازم بود طی کردند. به این معنا، احتمالاً منظور تهران تا حدی ارسال یک سیگنال به اسرائیل بوده است.

همه این‌ها در حالی است که جنگ در غزه در جریان است. فارغ از اینکه علت اصلی جنگ‌ها و درگیری‌های منطقه چیست و صرف نظر از اینکه این درگیری‌ها علل متعددی دارند، باید این را پذیرفت که حداقل تعدادی از آن‌ها به نحوی وابسته به بزرگ‌ترین و تاریخی‌ترین جنگ منطقه یعنی تقابل اسرائیل و فلسطین هستند و تا زمانی که این جنگ در جریان است، درگیری‌های مرتبط نیز پایان نخواهند یافت.