داستان شگفت‌انگیز تکامل خفاش‌ها و مارمولک‌ها

به گزارش سلام نو آنطور که ایسنا نوشته است تکامل، فرآیندی شگفت‌انگیز و پیچیده است که در طول میلیون‌ها سال، گونه‌های مختلف را به گونه‌ای تغییر داده تا با محیط خود سازگار شوند و بقا یابند. این فرآیند شامل تغییرات تدریجی در صفات موروثی موجودات زنده در طول نسل‌ها می‌شود.

دو مسیر تکاملی: واگرایی و همگرایی

تکامل معمولا به دو دسته کلی تقسیم می‌شود: فرگشت واگرا و فرگشت موازی.

• فرگشت واگرا: در این نوع تکامل، گونه‌های مرتبط از یک جد مشترک به مرور زمان به دلیل جدا شدن جغرافیایی یا انتخاب طبیعی، در جهت‌های مختلفی تکامل می‌یابند و ویژگی‌های متفاوتی پیدا می‌کنند. به عنوان مثال، نهنگ‌ها و اسب‌های آبی که زمانی از اجداد مشترکی تکامل یافته بودند، به دلیل انتخاب طبیعی برای زندگی در محیط‌های آبی و خشکی، به طور قابل توجهی از نظر ظاهری و عملکردی با یکدیگر تفاوت دارند.
• فرگشت موازی: در این نوع تکامل، گونه‌های غیرمرتبط یا دوردست که در محیط‌های مشابه زندگی می‌کنند، به طور مستقل ویژگی‌های مشابهی را در طول زمان تکامل می‌دهند. این امر به دلیل فشارهای انتخابی مشابهی است که بر هر دو گونه اعمال می‌شود.

داستان خفاش‌های جزایر سلیمان: تکاملی همسو به سمت جثه بزرگتر

خفاش‌های برگ‌بینی از سرده هیپوسیدروس که در جزایر سلیمان یافت می‌شوند، نمونه‌ای بارز از فرگشت موازی هستند. مطالعات نشان داده است که این خفاش‌ها که قبلا تصور می‌شد از یک خانواده هستند، در واقع از دو گروه جداگانه تکامل یافته‌اند. با وجود این جدایی، خفاش‌های هیپوسیدروس در هر دو گروه به طور مستقل جثه بزرگتری پیدا کرده‌اند.

محققان معتقدند که این تکامل همسو به دلیل فشارهای انتخابی مشابهی است که بر هر دو گروه خفاش اعمال شده است. به عنوان مثال، جثه بزرگتر ممکن است به خفاش‌ها در یافتن طعمه بیشتر، شکار کمتر توسط شکارچیان و ذخیره انرژی بیشتر برای پروازهای طولانی‌تر کمک کند.

مارمولک‌های آنول کارائیب: تنوع خیره کننده در جزایر جدا از هم

مارمولک‌های آنول که در جزایر مختلف کارائیب یافت می‌شوند، نمونه شگفت‌انگیز دیگری از فرگشت موازی هستند. با وجود جدایی جغرافیایی جزایر، گونه‌های مختلف آنول به طور مستقل ویژگی‌های فیزیکی مشابهی را تکامل داده‌اند.

این مارمولک‌ها که در زیستگاه‌های مختلف مانند تنه درختان، سایبان درختان و چمن‌زارها زندگی می‌کنند، بوم‌ریخت‌شناسی متمایزی را تکامل داده‌اند. به عنوان مثال، آنول‌های “trunk-ground” اندام‌های بزرگتری دارند که به آنها در حرکت سریع روی زمین و بالا رفتن از تنه درختان کمک می‌کند، در حالی که آنول‌های “twig” اندام‌های کوتاه‌تر و بدن‌های کوچک‌تر دارند که برای مانور در محیط‌های پیچیده‌تر با شاخه‌های متراکم‌تر ایده‌آل هستند.

تکامل، شاهدی بر قدرت طبیعت

موارد خفاش‌های جزایر سلیمان و مارمولک‌های آنول کارائیب، نمونه‌هایی از قدرت و ظرافت تکامل در دنیای موجودات زنده هستند. این فرآیند شگفت‌انگیز، تنوع شگفت‌انگیزی را به وجود آورده و به گونه‌ها کمک کرده است تا با چالش‌های محیطی مختلف سازگار شده و بقا یابند. مطالعه این موجودات، دریچه‌ای به سوی درک عمیق‌تر از فرآیند تکامل و نقش آن در شکل‌گیری دنیای ما می‌گشاید.