بعد از بحران افغانستان برای ایران، نوبت به پاکستان رسید/ قاچاق نجومی و ارزان

انرژی پرس نوشت: با وجود اینکه مسئولین دم از کمبود انرژی و ناترازی بنزین در ایران می‌زنند، روزانه هزاران تن سوخت از مرزهای زمینی کشور به پاکستان قاچاق می‌شود؛ این قاچاق به میزانی بالاست که دولتمردان پاکستانی هم از آن شکایت دارند به گونه‌ای که روزنامه پاکستانی «The Express Tribune» اردیبهشت امسال عنوان کرد که طبق اعلام انجمن فروشندگان نفت پاکستان ، قاچاق سوخت ایران به پاکستان از طریق دلالان افزایش یافته است، به ‌نحوی‌ که ۳۵ درصد از گازوئیل در پاکستان به صورت غیرقانونی از ایران وارد این کشور می‌شود.

تفاوت فاحش قیمت سوخت با کشورهای همسایه، عامل اصلی قاچاق

اگرچه دولت ایران به میزان بالای قاچاق سوخت به پاکستان آگاه است اما تاکنون فعالیت جدی‌ای درخصوص برچیده کردن این وضعت انجام نداده است. احمد وحیدی، وزیر کشور در این باره گفته است: در حال حاضر متأسفانه قاچاق سوخت صورت می گیرد و دلیل آن تفاوت قیمت فراوان سوخت در داخل ایران و کشورهای همسایه است. مثلاً در پاکستان قیمت سوخت ۶۰ هزار تومان و در ایران ۱۵۰۰ تومان است و همین تفاوت قیمت فاحش، عامل افزایش قاچاق سوخت شده است.

در اردیبهشت ماه سال جاری، آژانس‌ اطلاعات دولت پاکستان در گزارشی بی سابقه از دخیل بودن ده‌ها نفر از مسئولان نهادهای دولتی این کشور در تجارت غیرقانونی انواع سوخت از ایران پرده برداشت.

در چنین شرایطی که مرزهای زمینی ایران، جولانگاه قاچاقچیان سوخت است، دولت منفعلانه ایستاده و به از دست رفتن منابع کشور، آن هم در حالی که در داخل با ناترازی بنزین مواجه هستیم چشم دوخته است و نه تنها برای جلوگیری از این وضعیت گامی جدی برنمی‌دارد بلکه در سیاست‌های غلط خود نیز تجدیدنظر نمی‌کند.

اتخاذ سیاست‌های غلط از سوی دولت قاچاق سوخت را افزایش داده است

مهرداد عباد، عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی با اشاره به اینکه هیچ نهادی نمی‌تواند آمار دقیقی از میزان قاچاق سوخت ایران به پاکستان ارائه دهد گفت: ما در ایران، بر سر مسائل اساسی با مشکل آمار روبه رو هستیم، چه رسد به اطلاعات قاچاق که کار بسیار سختی است.

وی افزود: در این چند ده سال اخیر به دلیل تفاوت نرخ قیمتی که وجود دارد، شاهد قاچاق سوخت و انرژی بوده‌ایم. در دوره‌هایی به واسطه‌ی سیاست‌هایی که اتخاذ شده، این موضوع با فراز و نشیب روبرو بوده است. قاچاق سوخت بیشتر با کشورهای همسایه‌ای که با ‌آن‌ها مرز زمینی داریم اتفاق می‌افتد

عباد به دو سیاست اشاره کرد که باعث قاچاق سوخت می‌شوند و در این باره گفت: یکی از این سیاست‌ها یارانه انرژی است که عملاْ این یارانه‌ای که داده می‌شود هدفمند نبوده و به گونه‌ای نیست که خیر و منفعت آن را مردم ببرند. از سوی دیگر سیاست‌های ارزی وجود دارند؛ یارانه‌ی انرژی باعث می‌شود که قیمت سوخت در ایران بسیار ارزان باشد و سیاست‌های ارزی و دو نرخی بودن آن باعث می‌شود که قاچاق سوخت ساده‌تر باشد چرا که آن‌ها مجبور نیستند پولشان را از طریق سیاست‌های بانکی دریافت کنند.

او ادامه داد: این سیاست‌ها باعث شده که متأسفانه شاهد قاچاق سوخت باشیم که البته قاچاق، تنها در سوخت نیست بلکه این سیاست‌ها باعث شده ما در منابع مختلف شاهد آن باشیم تا جایی که حتی قاچاق آب را هم به صورت غیر ملموس شاهد باشیم.

قیمت‌گذاری‌های دستوری، مافیای سوخت را به وجود آورده است

عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی درخصوص راهکارهای جلوگیری از قاچاق سوخت عنوان کرد: برای این کار لازم است سیاست‌های درست اتخاذ شود و کشورها با هم پیمان‌هایی ببندند تا جلوی این کار را بگیرند. متأسفانه مرزهای ما کارایی لازم را برای جلوگیری از این موضوع ندارند. علاوه بر اینکه سوخت از مبادی غیر رسمی خارج می‌شود از مبادی رسمی هم این اتفاق می‌افتد.

عباد اضافه کرد: انرژی و سوخت همواره در ایران ارزان بوده و به این واسطه ما شاهد مصرف بیش از حد انرژی بوده و به نوعی دچار اعتیاد مصرف انرژی هستیم. از طرف دیگر فسادهای جانبی، که یکی از آن‌ها قاچاق سوخت است اتفاق می‌افتد.

او ادامه داد: بحث افزایش قیمت سوخت یکبار اجرا شد اما به درستی اتفاق نیفتاد و به نوعی، تبدیل به خط قرمز مسئولین شد اما لازم که ما با یک طرح جامع و کامل قیمت سوخت را واقعی کنیم، در غیر این صورت شرایط به همین ترتیبی که هست ادامه پیدا می‌کند.

عباد در پایان به رانت‌های گسترده در صنایع و کالاهای مختلف اشاره کرد و گفت: می‌توان گفت در همه‌ی صنایع مافیا وجود دارد. یکی از علت‌های اصلی وجود مافیاها، تفاوت قیمت‌ها به واسطه‌ی قیمت‌گذاری‌های دستوری است که مهمترین آن، قیمت چند نرخی است.