سکوت دولتمردان درباره آلودگی هوا شکست:نیاکان مقصر بودند!

اطلاعات نوشت: آلودگی شدید هوا، تعطیلی مدارس و افزایش شمار مرگ و میرهای ناشی از این معضل طی دهه های گذشته در تمامی کلانشهرهای کشورمان نمود یافته است و اکنون و با استمرار این اتفاقات  تلخ ، دیگر به یک موضوع عادی بدل شده است و مسئولان هم برای آسودگی خیال خودشان و مردم، انجام اقدامات لازم در این حوزه را به گذشته موکول کرده اند !

سالها و دهه هاست کلانشهرهای کشورمان به ویژه اصفهان، تهران و مشهد درگیر مخاطرات جدی آلودگی هوا شده اند ولی تاکنون اقدام عاجلی برای رفع آن به عمل نیامده است.

یک روز از مازوت سوزی به عنوان متهم اصلی آلودگی هوا یاد می شود و روز دیگر آلودگی هوا را به گردن مردم و  ناشی از تردد وسایل نقلیه موتوری می اندازند. اما فارغ از این بهانه ها، مسلم است که تاکنون نه فقط اقدام اثرگذاری برای رفع این معضل مرگبار اتخاذ و اجرا نشده است بلکه مسئولان حتی از قصد و نیت خود برای رفع این وضعیت بغرنج هم دیگر سخنی نمی گویند و حتی گذشتگان و نیاکان را عامل این شرایط معرفی می کنند ! 

وزیر آموزش و پرورش دیروز اعلام کرد که در صورت درختکاری در گذشته، اکنون مجبور نبودیم به دلیل آلودگی هوا، مدارس را تعطیل کنیم !
صحت و سقم نظریه سکاندار این وزارتخانه درباره موضوع یاد شده،مساله ای است که باید کارشناسان حوزه مرتبط درباره آن سخن بگویند اما ناگفته پیداست که بیان اینگونه سخنان هیچ دردی را از کودکان و دیگر افراد جامعه که ناچارند در هوای آلوده و مرگبار تنفس کنند، دوا نخواهد کرد.

از سویی دیگر چه کسی است که نداند تعداد زیاد وسائل نقلیه موتوری فرسوده اعم از خودرو و موتورسیکلت روزانه حجم زیادی آلاینده را تولید و روانه ریه مردم می کند و به این ترتیب ناخواسته مرگ انسان ها رقم زده می شود.

آیا گناه و تقصیر عدم اسقاط خودروها و موتورسیکلت های قدیمی را هم می توان به گردن نیاکان و دولت های قبل انداخت یا این که بهتر است ضمن پذیرش واقعیت ها، در مسیر اصلاح امور گام برداشت؟

سازمان هواشناسی از اواسط هفته گذشته نسبت به تشدید آلودگی هوا در هفته جاری هشدار داده بود اما متاسفانه این هشدار همانند بسیاری از توصیه  های کارشناسی دیگر نادیده گرفته می شود و مسئولان فقط وزش باد را طلب می کنند.

در چنین شرایط دردناکی نباید انتظار دیگری غیر از تشدید آلودگی هوا داشت، در غیر این صورت باید باید از علم و دانش خداحافظی کنیم و پیوسته نظاره گر اتفاقات ناگوار باشیم.

از زمان تصویب قانون هوای پاک تاکنون چندین سال می گذرد ولی به جرات می توان گفت غیر از پلیس راهور(جریمه متخلفان) هیچ دستگاه و نهاد ذیربطی به وظایف خود عمل نکرده است؛ بر همین اساس واردات خودرو و موتورسیکلت برقی و جایگزین کردن خودروهای مستهلک توسط وزارت صمت به عنوان یکی از دستگاه های مسئول در این حوزه، می توانست راهکار و پیشنهاد بهتری نسبت به بازگشت به گذشته و کاشت درخت باشد !

وضعیت قرمز هوا در کلانشهرها

 پدیده وارونگی دما  و افزایش آلاینده ها و ذرات معلق دیروز شرایط کیفیت هوای بسیاری از کلانشهرها   را در وضعیت نارنجی، قرمز و  حتی اضطرار قرار داد.

شاخص کیفیت هوای تهران عصر دیروز  با قرار گرفتن روی عدد ۱۵۵در وضعیت قرمز و ناسالم برای همه گروه‌ها قرار گرفت.
در چنین شرایطی، مرکز اورژانس استان تهران اتوبوس آمبولانس‌های این مرکز را در ۵ نقطه اصلی پایتخت شامل میادین آزادی، انقلاب، تجریش، فردوسی و شهرری مستقر کرد.

وزارت آموزش و پرورش هم در اطلاعیه‌ای، کلاس‌های آموزشی همه مقاطع تحصیلی دانش‌آموزان با نیازهای ویژه(استثنایی) در ۲نوبت صبح و عصر، کودکستان‌ها (پیش دبستانی) و مقطع ابتدایی و آموزش متوسطه اول آموزش و پرورش را در همه مناطق شهر تهران برای امروز غیرحضوری کرد.

 شاخص هوای تبریز  هم دیروز براساس ذرات ۲.۵میکرون برابر ۱۰۹و ناسالم برای گروه‌های حساس گرفت. اداره اداره کل هواشناسی آذربایجان‌غربی هم از احتمال افزایش آلاینده های جوی تا اواسط هفته در این استان خبر داد.

آخرین داده‌های سامانه پایش کیفی هوای کشور، هوای شهرستان کارون را در وضعیت خطرناک تنفسی و هوای ۲ شهر دیگر استان خوزستان را در وضعیت قرمز نشان داد.

اداره کل هواشناسی خوزستان در اطلاعیه‌ای نسبت به پایداری هوا و افزایش غلظت آلاینده‌ها تا اواسط این هفته هشدار سطح زرد صادر کرد. همچنین بر اساس اطلاعات دریافت شده از ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوای استان مرکزی، متوسط شاخص کیفیت هوای اراک در ۲۴ساعت گذشته منتهی به ساعت ۱۱صبح دیروز (شنبه) به عدد ۱۱۱رسید که بیانگر شاخص کیفیت هوای ناسالم برای گروه‌های حساس بود.

شاخص کیفی هوای کلانشهر اصفهان بر اساس داده‌های ۱۵ایستگاه سنجش در ۲۴ساعت منتهی به ساعت ۸ صبح دیروز با میانگین ۱۶۷وضعیت ناسالم برای عموم شهروندان را نشان داد.

شاخص لحظه‌ای کیفیت هوای اراک هم در ساعت ۱۱صبح دیروز به ۱۲۲رسید که نشانگر وضعیت هوای ناسالم برای گروه‌های سنی حساس بود.
 
تهدید سلامت روان هموطنان

جولان آلاینده ها و ریزگردها در آسمان کلانشهرها، هوا را که باید حیاتبخش باشد به تهدیدی نوظهور و چموش تبدیل کرده است؛ مساله ای که بنا به یافته های علمیِ پژوهشگران علاوه بر بیماری های جسمی سلامت روان را هم تهدید می‌کند.

آنچه تاکنون از پیامدهای آلودگی هوا بیان شده، درباره بیماری های جسمی بوده و این در حالی است که به تاثیر مخرب این پدیده بر روان انسان کمتر پرداخته شده است.

بر اساس پژوهش های علمی آلودگی هوا و در معرض این پدیده قرار گرفتن؛ سلامت جسم و روح انسان ها را به طور توامان تهدید می‌کند و این یعنی با چالشی فراتر از آنچه تصور می شود،مواجهیم، مساله ای که اتخاذ تمهیدات کوتاه مدت و راهکارهای موقت برای مقابله با آن کافی نیست.
 آلودگی هوای کلانشهرها از جمله اصفهان سالهاست به طور متناوب نفس‌ ساکنان آن ها را به شماره می اندازد و بیشتر روزهای نیمه دوم سال وضعیت قرمز و آلوده برای عموم شهروندان است، شرایطی که مدارس و دانشگاه ها را هم به تعطیلی می کشاند.

اگرچه داستان آلودگی هوا در کلانشهرها سالهاست که تکراری است؛ اما آنچه در این میان قابل انکار نیست این که دامنه پیامدهای این پدیده در نبود برنامه ریزی و اقدامِ ملموس اکنون به بیماری های روانی هم گسترش یافته که دیری نمی پاید نمودهای این واقعیت تلخ یکی پس از دیگری آشکار شود.

استاد دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در این باره معتقد است مطالعات علمی ظهور آثار عصبی شناختی و برخی اختلالات روانی و رفتاری را در افرادی که با پدیده آلودگی هوا مواجه بوده اند مرتبط دانسته اند.

یعقوب حاجی زاده در گفتگو با ایرنا افزود: شواهد در حال ظهور ارتباط بین کیفیت هوای نامناسب داخل وخارج از خانه را با ضعف سلامت روان و بروز اختلالات روانی نشان می‌دهد.همچنین مطالعات علمی نشان داده است آلاینده‌های هوا، به ویژه ذرات معلق، التهاب و استرس را در مغز تحریک می‌کنند.

استاد دانشگاه اصفهان با استناد به مقالات علمی مرتبط گفت: نتایج پژوهش‌ها نشان داده است میزان شیوع افسردگی به ازای هر ۱۰میکروگرم بر متر مکعب افزایش سطح   نیتروژن دی اکسید، ۲برابر می شود. آلودگی هوا از همان دوران بارداری تا نوزادی،کودکی، نوجوانی، جوانی و بزرگسالی بر سلامت جسم و روان انسان تاثیر منفی می‌گذارد.