منظور از نحوه تولید همان فرآیند نورد گرم و دمای بسیار بالا است که برای ورق سیاه استفاده می شود. در صورتی که ورق روغنی از طریق نورد سرد تولید می شود. دما در نورد گرم بسیار بالا می باشد. در صورتی که دمای زیر تبلور برای تولید ورق روغنی در نظر گرفته می […]
منظور از نحوه تولید همان فرآیند نورد گرم و دمای بسیار بالا است که برای ورق سیاه استفاده می شود. در صورتی که ورق روغنی از طریق نورد سرد تولید می شود. دما در نورد گرم بسیار بالا می باشد. در صورتی که دمای زیر تبلور برای تولید ورق روغنی در نظر گرفته می شود و دارای مراحل بیشتری در مقایسه با نورد گرم است.
یکی دیگر از تفاوت های ورق روغنی و سیاه در این است که هدف از تولید محصولات سرد، مقاومت بالا در برابر ضربه و خوردگی و در عین حال ضخامت پایین می باشد؛ بر خلاف آن شیت های گرم دارای بازه ضخامتی متنوع و بسیار بالا و همچنین استحکام در برابر ضربه و فشارهای بسیار حرارتی و فشاری هستند.
سطح ظاهری ورق های روغنی، درخشان، صاف و صیقلی می باشد؛ در مقابل ورق های سیاه سطحی زبر، کدر و مات داشته و در اکثریت موارد باید اسیدشویی شوند. در نتیجه این ویژگی ها سبب تمایز در کاربرد ورق سیاه و روغنی می شود که در انتهای مطلب به بررسی آن ها پرداخته شده است.
فرآیند تولید ورق سیاه
همان طور که اشاره شد، ورق سیاه از طریق فرآیند نورد گرم تولید می شود. این فرآیند در دمای بسیار بالایی انجام می گیرد و ماده اولیه آن اسلب یا تختال می باشد. در ابتدا اسلب ها در کوره های پیش گرم کن تا دمای ذوب که در حدود ۱۱۰۰ تا ۱۲۰۰ درجه سانتی گراد است، قرار می گیرد؛ سپس به صورت فولاد نرم خارج شده و به واحد پوسته شویی انتقال داده می شود.
در این واحد پوسته های سطح اسلب که در واحد ریخته گری بر سطح آن به وجود آمده اند، از بین می روند و در نهایت به خط نورد منتقل می گردد. قفسه های نورد سخت دارای ۲ تا ۴ غلطک می باشد که به صورت رفت و برگشتی در خلاف جهت یک دیگر حرکت می کنند. این غلطک ها سبب کاهش ضخامت اسلب و در نتیجه افزایش عرض آن می شوند.
پس از گذشتن از مرحله نورد سخت، نوبت به وارد شدن به مرحله نورد نهایی است. این واحد نیز دارای دو تا سه غلطک می باشد و در آن ضخامت و عرض تختال تا میزان مورد نظر کنترل می گردد. لازم به ذکر است ضخامت ورق سیاه در بازه ۱ تا ۱۵۰ میلی متری قرار دارد؛ به علت همین تنوع بسیار بالا در ضخامت، عرض و گرید، اطلاع از شرایط فروش ورق سیاه فولادی برای مصرف کنندگان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است که به عوامل مختلفی وابسته است. همچنین از جمله عوامل مؤثر بر نرخ این فلزات می توان به نرخ مواد اولیه، قیمت پایه در بورس، نوسانات ارزی و اقتصادی اشاره کرد.
در نهایت ورق های آماده شده به واحد خنک کاری که دارای یک میز کنترل می باشد، منتقل شده تا دمای آن ها برای کلاف پیچ شدن کنترل شود. پس از سرد شدن نیز برای تبدیل به کویل به واحد کلاف پیچ وارد می شوند و کلاف های گرم آماده شده در نهایت به صورت رول یا شیت در آمده و برای بسته بندی و ارسال به انبار منتقل می شوند. بهتر است بدانید این فلزات با عرض های ۱۰۰۰، ۱۲۵۰
،۱۵۰۰ و ۲۰۰۰ میلی متر تولید و عرضه می شوند.
فرآیند تولید ورق روغنی
همان طور که به این موضوع نیز اشاره شد، محصولات سرد یا روغنی از طریق فرآیند نورد سرد تولید می شوند. این فرآیند بر خلاف نورد گرم در دمای معمولی و زیر تبلور تولید می شود، اما ماده اولیه برای تولید این محصول همان ورق سیاه است که ابتدا اسیدشویی می شود تا سطح زبر آن به غلطک های نورد سرد آسیب نرساند.
پس از اسیدشویی ورق ها که معمولاً با استفاده از روش غوطه وری و اسیدهیدروکلریک انجام می شود، ورق ها به مرحله شستشوی آبشاری انتقال داده می شوند. در مرحله بعدی ورق ها به مرحله نورد منتقل می شوند تا ضخامت آن ها تا میزان مورد نظر کاهش یابد.
ضخامت این فلزات نیز در بازه ۳/۰ تا ۳ میلی متری قرار دارد. در واقع هدف از تولید ورق های روغنی دستیابی به محصولاتی با ضخامت پایین و در عین حال مقاومت بالا می باشد؛ به طور کلی ورق های روغنی به خاطر کابردهای بسیاری که دارند خیلی مورد توجه خریداران و فروشندگان ورق های آهنی می باشد و اطلاع از شرایط فروش ورق آهن روغنی برای خریداران بسیار اهمیت دارد.با این وجود نرخ آن ها با توجه به قیمت پایه ورق سیاه در بورس مشخص می گردد. همچنین کارخانه سازنده و روش تولید طولانی تر سبب بالاتر بودن قیمت آن ها نسبت به ورق گرم شده است. داشتن سطح صاف صیقلی، قابلیت فرم پذیری و رنگ آمیزی نیز از سایر ویژگی های مهم محصولات سرد هستند.
در مرحله نورد، کلاف اسیدشویی شده به صورت شیت در آمده و از غلتک‌های نوردی تحت کشش و نیروهای فشاری عبور می کند. پس از این مرحله ممکن است آلودگی هایی بر سطح ورق ها به وجود آید؛ از این رو به واحد شستشوی الکتریکی وارد می شوند تا سطح آن ها مجدداً پاکسازی شود.
پس از پاکسازی کلاف ها به مرحله نورد هیدروژنی یا بازپخت جهت افزایش کیفیت محصول و بازیابی ویژگی های متالورژیکی و مکانیکی اولیه وارد می شوند. سپس به مرحله نورد پوسته ای انتقال داده می شوند؛ زیرا ممکن است در مرحله نورد هیدروژنی فرم ناخواسته ای در کلاف به وجود آید که باید از بین برود. در نهایت ورق های روغنی بازرسی شده و پس از اصلاح و روغن کاری سطح بسته بندی و ارسال می گردند.
کاربردهای ورق سیاه و روغنی در صنایع
تنوع بالای گرید های ورق گرم سبب کاربرد گسترده این محصول به خصوص در مصارف صنعتی و سنگین شده است. هر کدام از این گریدها با داشتن خواص متنوع، کاربردهای خاص و صنعتی را به خود اختصاص می دهند. ورق های روغنی نیز دارای چند کیفیت می باشند، اما به علت داشتن ضخامت پایین تر و استحکام کمتر، بیشتر برای مصارف عمومی و کوچک تر به کار برده می شوند. همچنین در مواردی که فرم پذیری و سطح ظاهری زیبا مد نظر است، آن ها بهترین گزینه هستند.
از کاربردهای ورق سیاه می توان به صنایعی مانند خودروسازی، سدسازی، پل سازی، تولید لوله و پروفیل، صنعت پتروشیمی، ساخت مخازن تحت فشار، ساخت مخازن سوخت، تجهیزات کشاورزی، تجهیزات دریایی و سایر موارد عظیم و صنعتی اشاره کرد. این موضوع به علت بازه ضخامتی، عرضی و گریدی متنوع در این فلزات می باشد.
از سوی دیگر ورق روغنی در تولید سایر ورق های فولادی مانند ورق گالوانیزه، رنگی، قلع اندود و صنایعی مانند خودروسازی، تجهیزات و لوازم آشپزخانه، تولید لوازم خانگی، ساخت مبلمان، تسمه، لوله، پروفیل، صنعت ساخت و ساز و دیگر موارد کوچک و مهم به کار برده می شوند.
