اطلاعات نوشت: حفرچاه‌های مجاز یا غیر مجاز در کنار مصرف بی رویه آب در حوزه کشاورزی سنتی، سبب شده است این میراث گرانبها به وضعیت بسیار خطرناک نزدیک شود که به طور حتم عدم اقدام لازم و متوقف نکردن عوامل موثر بر این موضوع، می‌تواند تخت جمشید را با خطر جدی مواجه کند. گسترش دامنه کشاورزی به‌ویژه […]
اطلاعات نوشت: حفرچاه‌های مجاز یا غیر مجاز در کنار مصرف بی رویه آب در حوزه کشاورزی سنتی، سبب شده است این میراث گرانبها به وضعیت بسیار خطرناک نزدیک شود که به طور حتم عدم اقدام لازم و متوقف نکردن عوامل موثر بر این موضوع، می‌تواند تخت جمشید را با خطر جدی مواجه کند.
گسترش دامنه کشاورزی به‌ویژه کشت برنج و حفر چاه‌های جدید در منطقه ممنوعه مرودشت، برخی از عوامل مخرب و غیرقانونی است که نه فقط محدود و ممنوع نشده، بلکه گسترش هم یافته است.
بر اساس مطالعاتی که دانشگاه شیراز روی دشت شیراز و مناطق دیگری از فارس انجام داده است، زمین در برخی نقاط این استان حدود ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر و در برخی مناطق دیگر حدود ۵۰ تا ۱۰۰ سانتی متر فرونشست داشته که این مساله به‌شدت نگران کننده است.
شکافی که در سال‌های گذشته روبه‌روی صفه تخت جمشید و در فاصله ۲۵۰ متری آن ایجاد شده بود، ۲۰۰ متر طول و یک متر عرض و عمق داشت. چند شکاف نسبتاً عمیق هم در فاصله ۵۰۰ متری تخت جمشید ایجاد شده که نه فقط بر شدت نگرانی‌ها افزوده، بلکه زنگ هشدار را برای گسترش این شکاف‌ها و فرونشست‌ها و بلعیده شدن سازه باستانی تخت جمشید به صدا درآورده است.
کارشناسان که از چند سال قبل درباره این فرونشست‌ها و تبعات زیانبار آن در منطقه مرودشت (دشتی که تخت جمشید و نقش رستم در آن واقع شده)، هشدار داده بودند و همچنان روی این هشدار و نگرانی پافشاری می‌کنند، معتقدند فقط از طریق راهکار‌هایی نظیر تغییر الگوی کشت، جلوگیری از حفر چاه جدید، تغییر نوع آبیاری و فرهنگ‌سازی درباره مصرف بهینه آب می‌توان مانع از فرونشست زمین در این محدوده
باستانی شد.
با این همه اخبار خوشی از آن منطقه به گوش نمی‌رسد و گویا هیچ اراده‌ای برای نجات سرزمین فارس و آثار باستانی آن که بخشی از هویت تاریخی فرهنگی ایران است، وجود ندارد. گواه این ادعا اخباری است که از حفر چاه‌های جدید در منطقه مرودشت و حریم تخت جمشید باشکوه به گوش می‌رسد. نگرانی از حفر چاه‌های جدید را بگذارید کنار کشت محصول آب‌بر برنج در منطقه و اطراف تخت جمشید که نه‌تن‌ها محدود و ممنوع نشده، بلکه گسترش هم یافته است.
خطر نابودی آثار باستانی
رئیس مرکز پژوهش‌های علوم جوی و اقیانوسی دانشگاه شیراز در این باره با بیان این که برداشت آب‌های زیرزمینی و کشت محصولات کشاورزی تا محدوده مشخصی از پایگاه جهانی تخت جمشید باید ممنوع اعلام شود، می‌افزاید: برداشت بی رویه آب در دشت مرودشت به نابودی آثار باستانی این خطه منجر خواهد شد.
سید محمدجعفر ناظم‌السادات در گفتگو با تسنیم می‌گوید: با گذشت زمان، آب و هوا به سمت شرایط حدی و مرزی نزدیک می‌شود و این یعنی با گرمتر شدن هوا احتمال این که سیل رخ دهد و یا خشکسالی شدید حاکم شود، بیشتر می‌شود. به عنوان مثال در شیراز، دما نسبت به یک قرن گذشته حدود ۲ درجه گرمتر شده است.
وی تاکید می‌کند: مشکلی که اکنون دشت مرودشت و بسیاری از دشت‌های فارس با آن مواجهند، این است که در گذشته آب تا نزدیکی سطح زمین وجود داشت و حتی مردم از بالابودن سطح آب در عذاب بودند، اما با گذشت زمان، آب پایین‌تر رفته و در برخی نقاط به چند صد متری
رسیده است.
این استاد دانشگاه با ابراز نگرانی از تنش آبی بوجود آمده در منطقه و با تأکید بر این که ضروری است در محدوده تخت جمشید و حتی پاساردگاد، مدیریت آب به طور ویژه در دستور کار قرار گیرد، می‌افزاید: ضروری است اداره کل میراث فرهنگی و شرکت آب منطقه‌ای با یکدیگر همکاری کنند تا آب در این منطقه، مختص همین محدوده جغرافیایی باشد و اجازه خروج آب از این محدوده به مناطق پایین‌دست داده نشود، زیرا در این صورت طی ۱۰ سال آینده شاهد یک فرونشست کلی و وسیع خواهیم بود. فرونشستی که ممکن است امسال و یا ۲ سال دیگر به چشم نیاید، اما به یکباره زیر زمین خالی و با فاجعه غیرقابل جبرانی مواجه خواهیم شد.
ناظم‌السادات می‌افزاید: اجازه برداشت آب‌های زیرزمینی و انجام کشاورزی و کشت محصولات آب‌بر باید تا محدوده مشخصی از پایگاه جهانی تخت جمشید ممنوع شود. کشت‌های آبی هم به کشت‌های گلخانه‌ای تبدیل شوند، زیرا ادامه برداشت آب، آثار باستانی مرودشت را به طور قطع دچار خسارت‌های جبران ناپذیر خواهد کرد و احتمال فروپاشی و نابودی کامل آنها با این رویه دور از انتظار نیست.
بنا به این گزارش شهرستان مرودشت با آب و هوای معتدل و کوهستانی در شمال استان فارس قرار دارد و مرکز آن یعنی شهر مرودشت پس از شیراز دومین شهر پرجمعیت استان فارس است.
پاسارگاد (مقبره کوروش)، نقش رستم، آرامگاه‌های اردشیر دوم و سوم، و ده‌ها اثر تاریخی دیگر از آثار باستانی این منطقه است.
