در ایران دست کم از زمان تاسیس ارکستر سمفونیک تهران در ۸۰ سال پیش، پای سرآمدان موسیقی جهان باز شد. سرآمدانی که گاه معاصر بودند و میهمان می‌شدند و گاه متقدم بودند و آثارشان نواخته می‌شد.
اطلاعات نوشت: موسیقی را غذای روح نامیده اند. قدیمی‌ترین آثار باستانی اثباتی بر آن هستند که مردم جهان باستان نیز به نواختن آلات موسیقی مربوط به دوران خود، مشغول بوده‌اند. به ویژه این آثار در آسیا به خوبی قابل ردیابی هستند و قدمتی در حدود ۴ هزار سال دارند.
سایر یافته‌های باستان شناسی نشان می دهد که فرهنگ‌های مختلف در سراسر جهان، همیشه به استفاده از روش‌های منحصر به فرد تمایل داشته‌اند و چه روشی می‌توانسته و می‌تواند بهتر از موسیقی به عنوان یک زبان مشترک جهانی باشد؟موسیقی عمری به درازای بشر ناطق دارد. البته اگر صدای پرندگان و غلغل چشمه ساران و نوای باد لابلای برگ های پاییزی را در تعریف موسیقی بدانیم یا بگنجانیم ، قطعا موسیقی عمری فراتر از حیات بشر و بلکه به درازای هستی دارد.
موسیقی زبان مشترکی است بین گذشتگان و ما. بین اینجایان و آنجایان. بین ملل و اقوام . بین نژادهای سفید و سیاه و رنگین. بین ادیان و مذاهب. موسیقی پنجره یی است که ماهیت طبیعت بشر را آشکار می کند. موسیقی تمام احساسات و عواطف درونی آدمی را می شکوفاند وبا زبانی تشابه ناپذیر بیان و بازتولید می‌کند . موسیقی بیان کننده زندگی و سرنوشت انسان هم هست .
موسیقی بیان کننده شادی ها، غم ها ، کامیابی ها ، شکست ها، مصیبت ها ، آرزوها ، رویا ها ، ایثارها ، رزم ها ، مجاهدت ها و همه عناصری است که وجود بشر را شکل می دهد. شاید هیچ هنری نمی تواند به مانند موسیقی واکنش عاطفی عمیق آدمی را نمایان کند . به همین دلیل زبان مستقل و مشترک و بین المللی انسان شده است .
موسیقی به آدمی آموخته است که به هنگام غم و اندوه و شادی در کنار اوست و هدف و آرمانش ، آرامش و تمرکز و نیرو بخشیدن به انسان برای ساختن زندگی بهترو جهانی بهتر است. هنگامی که به موسیقی بتهوون و موتزارت گوش می دهید ؛ گویی احساسات شما را بیان می کند و از آدمی در برابر حس و قدرتی که او را می ترساند حمایت می کندو قوه خرد آدمی را به کار می اندازد.
تحقق بخشیدن به آرمان های انسان ، همانند دانش وآگاهی و عشق و کاهش رنج آدمی و استقلال و برانگیختن احساس آزادگی و فتوت و مسئولیت پذیری رسالت موسیقی فاخر است.
اهمیت موسیقی فاخر
موسیقی دان مانند آرایشگری زبردست :زی ها و ناراستی ها را از شما می زداید وشما را به صفات خوب و انسانی و طبع بلند و لطافت روح و زلالی جان می آراید.ملتی که با موسیقی فاخر متصل نباشد لاجرم به موسیقی مبتذل و بازاری رو می برد. اگر با « آرایشگر شهر سویل» آشنا نشود لاجرم به «گانگستر شهر آمل» پناه می برد و پیداست تفاوت آرایشگر و گانگستر از کجا تا به کجاست…
در ایران دست کم از زمان تاسیس ارکستر سمفونیک تهران در ۸۰ سال پیش، پای سرآمدان موسیقی جهان باز شد. سرآمدانی که گاه معاصر بودند و میهمان می شدند و گاه متقدم بودند و آثارشان نواخته می شد. بزرگانی همچون بتهون، موتزارت ، چایکوفسکی ، شوبرت ، برامس، روسینی ، اشتراوس، شوستاکوویچ ، باخ ، ویوالدی، هندل، شوپن و…
تاریخچه ارکستر سمفونیک تهران
ارکسترسمفونیک تهران در سال ۱۳۲۲ توسط پرویز محمود پایه گذاری شد ، سال‌های طلائی خود را در نیمه ی اول ۱۳۵۰ و به رهبری فرهاد مشکوه سپری کرد. پس از پشت سر گذاشتن بحران‌های زیاد، از تیرماه ۱۴۰۲ مجددا تشکیل شده و از آن زمان به رهبری دائم منوچهر صهبائی به فعالیت خود ادامه می‌دهد به طوری که در ۵ هفته گذشته، ۸ کنسرت سولداوت به روی صحنه برده است.
ارکستر سمفونیک تهران در برنامه های ۱۰ و ۱۱ آبانماه آثاری را از جواکینو روسینی : آرایشگر شهر سویل، فرانس شوبرت: سمفونی شماره ۵، حسین ناصحی: قسمت اول از رقص در بارگاه شاه سمنگان، دیمیتری شوستاکوویچ: والس از سوئیت جاز شماره ۲ ، یوهان اشتراوس:پولکا پیتزیکاتو ، مارش رادتسکی ، یوهانس برامس : رقص‌های مجار شماره ۱،۴ و ۵ را با ظرافت و تسلط بسیار به رهبری منوچهر صهبائی که تمام برنامه را با نشان دادن تمام جزییات به نوازندگان ارکسترش رهبری میکرد، اجرا نمود.
اعضای ارکستر با صدائی بسیار زیبا و نوانسهای دقیق و تکنیکی فوق العاده برنامه را بدون هیچگونه دخالت وسائل الکترونیکی برای تقویت صدا، اجرا کردند و در این اجراها شنوندگان حاضر در سالن صدای طبیعی سازهای ارکستر را که بسیار دلپذیر و خوشایند بود، تجربه کردند.
منوچهر صهبایی در پاسخ به اینکه هرکدام از این سمفونی‌ها یا سونات‌ها و… چه داستان و روایتی درون خود دارند می‌گوید: برخی سمفونی‌ها داستان دارند و بسیاری از آنها داستان خاصی ندارند هر چند ممکن است به مناسبتی ساخته شده باشند. ذهن مخاطب نباید درگیر این موضوع شود. بگذاریم شنونده با موسیقی به شکل و شیوه خودش ارتباط برقرار کند و داستان خودش را بسازد.
نوازندگان ارکستر تهران را نوعا جوانانی با ذوق و مصمم و مسلط تشکیل می دهند که به رغم همه کمبودها، با برترین ارکسترهای جهان برابری و رقابت می کنند. نکته جالب اینکه در ارکستر سمفونیک تهران در عین حضور جوانان بیست ساله مردی هشتاد و چند ساله به نام استاد پرویزبیات نوازنده پیشکسوت کنترباس حضوردارد که تفاوت سنی ایشان با برخی نوازندگان بیش از شصت سال است.
واکنش مخاطبان
تشویق بی وقفه شنوندگان پس از اجراهای خوب و بی نقص ارکستر تهران ، آشکارا نشان می دهد بخش قابل اتکایی از مردم کماکان به دنبال جلوه های فاخر و دستکاری نشده هنر ناب ، به عنوان ابزاری فرا زمانی و فرامکانی هستند هرچند کمبود فضاها، امکانات و بعضا بی مهری متولیان فرهنگی باعث شده تا پاره ای از جوانان کشور در گمگشتگی و خلآ فرهنگی زندگی کنند.
کف های ممتد حاضران در تالار رودکی این امید را دوباره زنده کرد که اگر چه در دوران تنگ نظری ها و خشکسالی اجباری اجرای موسیقی ناب، سلیقه بخشی از جوانان لاجرم به سمت حضیض ترین موسیقی های خالتوری و تتلویی هل داده شد، اما طبع بلند و سلیقه روشن اندیشان جامعه ، همچنان و کماکان، بلکه با شدت و صلابت بیشتر ، موسیقی فاخر و اسرارگونه کلاسیک را عنوان یک زبان مشترک حسی ـ انسانی و عاطفی جهانی برمی گزیند و دنبال می کند.
تردیدی نیست آثار برجسته ای که توسط روح های بزرگ و هنرمندان فاخر آفریده شده است ، حتی چنانچه بسیاری از مخاطبان با عمق آن و تکنیک های آن آشنایی نداشته باشند، تاثیرش را بر روح و جان و سلیقه فکری و جهت گیری متعالی وجودشان خواهد گذارد. … ارکستر سمفونیک تهران امروز نماد کار گروهی منظم با نوازندگانی سرشار از شوق وعشق به هنر فاخر است. نوازندگانی که در این روزگار مادی، به دنبال گمگشته خود رفته اند و زلالی جانشان را از لابه لای سیم های ساز می تراوند و تقدیم مخاطبان می کنند. قرار است ارکسترسمفونیک در شب های ۲۵ و ۲۶ آبان و با اجرای آثاری از حسین دهلوی، آنتونیو ویوالدی و آنتونین دورژاک به روی صحنه رود.
***
منوچهر صهبائی(متولد ۱۳۲۷ تهران) رهبر ارکستر، تکنواز ساز ابوا، دارای تحصیلات دکتری در رشته موزیکولوژی و هنرها از دانشکده ی علوم انسانی دانشگاه استراسبورگ در فرانسه ، سولیست ساز ابوا در کشور سو‌ئیس ، ارکستر سمفونیک شهر سنت گالن، تیتر رسمی پروفسور کشور اتریش، کنسرواتوار و دانشگاه موسیقی شهر فلدکرش و رهبر چندین ارکستر حرفه ای اروپایی و معرفی کننده آثار سمفونیک آهنگسازان ایرانی در خارج از کشور بوده است.
او در سال ۱۳۷۱ اولین رهبر ارکستر مقیم اروپا بود که برای حمایت از ارکستر سمفونیک تهران به ایران بازگشت و در اردیبهشت و مهرماه آن سال کنسرتهای باشکوهی را با آن ارکستر برگزار کرد .
او از پاییز ۱۳۸۶ تا اردیبهشت ۱۳۸۹ رهبر دائم و مدیر هنری ارکستر سمفونیک تهران بود .
منوچهر صهبائی در حال حاضر رهبر دائم ارکستر سمفونیک تهران و رهبر و مدیر هنری ارکستر مجلسی ایران است و با چند ارکستر اروپایی بعنوان رهبر مهمان همکاری دارد.
