رفتار کودکان بسیار تحت تأثیر والدین و اطرافیان آنها قرار دارد؛ به گونه‌ای که می‌تواند باعث بروز مشکلات زیادی در آنها شود. ازجمله مهم‌ترین نیاز‌های روان شناختی کودک، داشتن والدین و به خصوص مادر نسبتاً سالم از لحاظ روان شناختی است. تأثیر مشکلات والدین بر کودک احمد شجاعی، روانشناس و روان درمانگر فردی؛ تحت نظارت […]
رفتار کودکان بسیار تحت تأثیر والدین و اطرافیان آنها قرار دارد؛ به گونه‌ای که می‌تواند باعث بروز مشکلات زیادی در آنها شود. ازجمله مهم‌ترین نیاز‌های روان شناختی کودک، داشتن والدین و به خصوص مادر نسبتاً سالم از لحاظ روان شناختی است.
تأثیر مشکلات والدین بر کودک
احمد شجاعی، روانشناس و روان درمانگر فردی؛ تحت نظارت رسمی و سوپروایزری انجمن بین‌المللی درمان‌های پویشی-تجربه‌ای درباره تأثیر مشکلات والدین بر سلامت کودکان می‌گوید: اگر مادر از سلامت روانی نسبی برخوردار باشد می‌تواند برای رسیدگی و آرام کردن فرزندش حوصله و صبر و تحمل بیشتری به خرج دهد. حالات و روحیات جسمانی و عاطفی فرزندش را تا حدودی تشخیص دهد و خودش را با حالات درونی و احساسی او هماهنگ کند.
ارتباط سلامت روان مادر با چگونگی تربیت کودک
به گفته این روان شناس، مادری که با احساسات و دنیای درونی خودش ارتباط بهتری دارد و آنها را می‌شناسد می‌تواند اضطراب، خشم و غم و عشق و نیاز‌های کودک را ببیند، بفهمد و در راستای احساسات و نیاز‌های او کار‌های لازم را انجام دهد. وقتی کودکان دچار ترس و اضطراب می‌شوند اگر مادر توانایی و تحمل کافی برای تنظیم اضطراب و آرام کردن ترس در درون خودش را نداشته باشد نمی‌تواند به شیوه مناسب به اضطراب فرزندش هم رسیدگی کند. مثلاً اگر مادر همیشه اضطرابش را نادیده گرفته و خودش را به خاطر مضطرب بودن سرزنش کند ممکن است با اضطراب و نگرانی‌های فرزندش هم با همین شیوه برخورد کند یا برعکس؛ اگر در موضع پذیرش با اضطراب و نگرانی‌های خودش باشد می‌تواند فرزند مضطرب خود را در آغوش بگیرد و حضور عاطفی و هیجانی خودش را به فرزندش نشان دهد و با عشق و مراقبت اضطراب کودکش را تنظیم کند.
مدیریت اضطراب کودک توسط والدین
احمد شجاعی می‌گوید: یکی از کار‌هایی که برای رشد مهارت در مدیریت اضطراب کمک می‌کند این است که بتوانید به بدن و جسمتان در شرایط اضطرابی و استرس توجه لازم را نشان دهید و آن را بپذیرید. تحقیقات رویکرد‌های نوین علوم اعصاب و روانشناسی نشان داده‌اند توجه به نشانه‌های اضطراب در بدن مثل دل آشوب شدن، سفتی قفسه سینه، منقبض شدن عضلات و نشانه‌های دیگر اضطراب در جسم می‌تواند کمک زیادی به مدیریت بهتر اضطراب کند و آن را کاهش دهد. در واقع با پذیرش چنین مشکلاتی می‌توانید به تدریج مهارت تنظیم و مدیریت اضطراب را به فرزندتان آموزش دهید.
لزوم داشتن امنیت و آرامش کودک
به گفته این روانشناس نیاز به داشتن مادر نسبتاً سالم که توانایی تنظیم و تجربه احساسات را دارد به شدت به سلامت روان مادر بستگی دارد. مادرانی که از سلامت روان نسبی برخوردار هستند یا در بزرگسالی از جلسات روان درمانی برای حل و فصل مشکلات عاطفی و روانشناختی‌شان اقدام می‌کنند بهتر می‌توانند دشواری و چالش‌های مختلف زندگی خودشان و فرزندشان را تاب بیاورند؛ بنابراین اگر والدین بتوانند با احساسات خود مثل خشم و عصبانیت رابطه خوبی برقرار کنند و آنها را بشناسند و بتوانند به خوبی مدیریت کنند می‌توانند به شکل سالم عصبانیت را تجربه کنند و به این ترتیب فرزندشان هم همین توانایی و ظرفیت مادرو پدرش را یاد خواهد گرفت.
تاثیر رفتار مادر و پدر بر کودکان
به گفته این روانشناس؛ کودکان آن چیزی می‌شوند که ما هستیم و رفتار می‌کنیم، نه آنچه تلاش می‌کنیم به آنها آموزش دهیم. یعنی اگر والدین به خصوص مادر با عشق، مراقبت و گاهی نیز با اقتدار و عصبانیت به شکل سالم رفتار می‌کند کودک هم این نوع رفتار را یاد خواهد گرفت و در بزرگسالی بهتر می‌تواند با احساسات خود در ارتباط باشد و از آنها در موقعیت‌های مختلف استفاده کند.
شکل گیری رابطه صمیمانه والدین و فرزندان
یکی از نیاز‌های روانشناختی مهم کودک که به سلامت روانی مادر وابسته است نیاز به داشتن یک رابطه صمیمانه و امن است. اگر والدین به خصوص مادر بتواند رابطه میان خود و فرزندش را به رسمیت و معتبر بشمارد و آن را در حالات رفتاری و احساسی خود نشان دهد؛ کودک نیز این توجه و اهمیت را درک خواهد کرد و رابطه برای کودک نیز ارزشمند خواهد شد.
اگر این رابطه در بستری امن و قابل تکیه باشد فرزند این الگوی دلبستگی را یاد می‌گیرد و در بزرگسالی هم به سوی روابطی خواهد رفت که بتواند دلبستگی و الگوی ارتباطی خوب را مانند مادر تجربه کند؛ بنابراین سلامت روانی مادر و پدر نقش مهمی در انتخاب همسر، شریک عاطفی و دوستان ما در بزرگسالی ایفا می‌کند.
الگوسازی والدین برای کودکان
به گفته این روانشناس، مشکلات والدین و رفتار‌هایی که در آنها مشاهده می‌کنیم آیینه‌هایی هستند که می‌توانند به ما نشان بدهند که ما چه تاثیری از الگو‌های ناسالم و آسیب زای آنها گرفته‌ایم؟ به این ترتیب می‌توانیم با فهم دقیق و بهتر خودمان و مشکلاتی که در ارتباط با خودمان و دیگران داریم؛ چرخه انتقال تروما‌ها و آسیب‌های روانشناختی بین نسلی را از بین ببریم. البته تغییر، کار دشوار و زمان بری است و معمولاً نیاز به کمک گرفتن از متخصص و کارشناس این حوزه‌ها دارد؛ بنابراین برای رسیدن به نتیجه بهتر گاهی کمک گرفتن از متخصصان سلامت روان ضروری است.
منبع: همشهری آنلاین
