بزرگ‌ترین شکست اسرائیل در عملیات طوفان الاقصی چه بود؟ |

زیرنویس، گروه بین‌الملل: از ماه مه ۱۹۴۸ و نخستین سال نکبت تا به امروز، مقامات رژیم صهیونیستی همزمان با اشغال تدریجی اراضی فلسطینیان و شهرک‌سازی، تلاش‌های وافری را برای گسیل یهودیان از اقصی نقاط جهان به این سرزمین به کار بسته‌اند.

با نگاهی تحلیلی و آماری به این قضیه، شکست پروژه کوچاندن یهودیان به سرزمین‌های اشغالی آشکار می‌شود. یهودیان نه تنها تمایلی برای حضور و زندگی در این اراضی اشغال شده ندارند بلکه آنهایی هم که در این نواحی ساکن‌اند به دنبال فرصتی برای خروج هستند.

خیز صهیونیست‌ها برای خروج از سرزمین‌های اشغالی

اگرچه عملیات طوفان‌الاقصی به شتاب موج مهاجرت معکوس دامن زد اما این پدیده از مدت‌ها پیش به دلایل مختلفی که متعاقباً مورد بررسی قرار خواهد گرفت، کلید خورده‌است.

کانال ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی مردادماه امسال همزمان با اعتراضات به اصلاحات قضائی نتانیاهو از این واقعیت پرده برداشت و با انتشار یک نظرسنجی از «افزایش سطح اضطراب و نگرانی موجودیتی» شهرک‌نشینان صهیونیست به دلیل تشدید بحران‌ها خبر داد و اعلام کرد که ۳۳ درصد از اسرائیلی‌ها به خارج شدن از فلسطین اشغالی می‌اندیشند.

پیشتر نیز اتحادیه پزشکان اسرائیل در نشست اضطراری با مدیر کل وزارت بهداشت این رژیم اعلام کردند که برآورد می‌شود دست کم ۵۰۰ پزشک سرزمین‌های اشغالی را به دلیل طرح تغییرات قضائی نتانیاهو ترک کنند. پزشکان و نظامیان ذخیره فعال و غیرفعال ارتش رژیم صهیونیستی از جمله مهم‌ترین گروه‌های بودند که به‌شدت اعتراض خود را به این طرح نتانیاهو ابراز داشتند.

مؤسسه «مناخیم بیگن» در قدس اشغالی، پیش از جنگ غزه در گزارشی نوشته بود که بیش از ۷۰ درصد اسرائیلی‌ها برای گرفتن پاسپورت دوم اقدام کرده‌اند.

روزنامه صهیونیستی «هاآرتص» در گزارشی به نقل از اداره مرکزی آمار رژیم صهیونیستی، نوشت: تعداد یهودیانی که از سال ۲۰۱۵ (پس از نبرد العصف الماکول) اسرائیل را ترک کرده‌اند به حدود ۱۷ هزار نفر رسید.

در همین حال روزنامه عبری‌زبان «معاریو» گزارش داد که بیش از ۷۵۶ هزار صهیونیست تا سال ۲۰۲۰ اراضی اشغالی را به دلیل وخامت شرایط اقتصادی، احساس نابرابری، ناامیدی از توقف روند صلح و نگرانی از تشدید عملیات مقاومت فلسطین، ترک کرده و در کشورهای دیگر زندگی کردند.

در کنار افزایش خروج یهودیان از فلسطین، ورود یهودیان نیز به سرزمین اشغالی کاهش یافته است. در این راستا سازمان صهیونیستی Nefesh Ban Nefesh که به کار ترغیب یهودیان جهان برای مهاجرت به فلسطین مشغول است، چندی پیش گزارش داد که میزان مهاجرت یهودیان آمریکا و انگلیس به فلسطین به خصوص در میان جوانان به شکل قابل توجهی کاهش یافته‌است.

تشدید کاهش تعداد مهاجران از کشورهای غربی به سرزمین‌های اشغالی از ابتدای سال ۲۰۲۳ به حدی است که به نوشته وبسایت «وای نت»، این روزها وزارت مهاجرت فرستادگانی از آژانس یهود را به خانه‌های علاقمندان به مهاجرت به اراضی اشغالی می‌فرستد تا آنها را به شروع روند مهاجرت به سرزمین‌های اشغالی متقاعد کنند.

پشت پرده چرایی مهاجرت معکوس پیش و پس از طوفان‌الاقصی

موج مهاجرت معکوس را می‌توان به دو برهه تقسیم کرد؛ برهه نخست به قبل از جنگ غزه برمی‌گردد که عمدتاً تحت تأثیر عوامل درونی رژیم است و دوره پساجنگ که مؤلفه‌های امنیتی خارجی نیز به مشکلات داخلی افزوده می‌شود.

در دوره پیش از جنگ غزه، مسائلی از قبیل فروپاشی قانون و گسترش هرج و مرج، از هم پاشیدگی ارتش، استبداد، سرکوب و حمایت از فساد همواره به نارضایتی‌ها در این سرزمین دامن زده و بستر را برای مهاجرت معکوس هموار کرد.

شرایط رژیم تا پیش از جنگ غزه به قدری وخیم بود که یکی از دلایل عمده افراد برای مهاجرت از سرزمین‌های اشغالی، هراس از جنگ داخلی به شمار می‌رفت. نظرسنجی که روز جمعه (۱۳ مرداد) منتشر شد، نشان می‌داد یک سوم صهیونیست‌ها به فکر ترک فلسطین اشغالی هستند و یکی از مهمترین دلیل ترک فلسطین اشغالی، هراس آنان از وقوع جنگ داخلی بود که ۵۸ درصد از شهرک‌نشینان نسبت به وقوع آن نگران بودند.

در این میان از دیگر عوامل اثرگذار بر مهاجرت صهیونیست‌ها، مساله اقتصادی و معیشت است. همان گونه که ۳۶ درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی پیش از عملیات طوفان الاقصی تاکید کردند که نگران بحران اقتصادی‌اند؛ بحرانی که به دنبال تصویب اصلاحات قضائی ادعایی نتانیاهو تعمیق شد. وخامت اوضاع اقتصادی، اعتصابات فراگیر کارگری، افزایش نرخ سود بانکی برای نهمین بار در کمتر از یکسال گذشته، ۱۰ برابر شدن فرار سرمایه از جمله این موارد به حساب می‌آمد.

در فضای پسا طوفان‌الاقصی وضعیت اقتصادی به شدت وخیم شده‌است به طوری که شمار بیکاران سرزمین‌های اشغالی در آستانه یک میلیونی شدن است. وزارت کار رژیم صهیونیستی مدتی پیش در بیانیه رسمی اعلام کرد که تا روز بیست و ششم از آغاز عملیات طوفان الاقصی، ۷۶۰ هزار اسرائیلی بیکار شدند؛ آماری که بی‌تردید تا کنون روندی افزایشی داشته‌است.

پیش از این، نظرسنجی انجام شده توسط اداره مرکزی آمار رژیم صهیونیستی در هفته سوم عملیات طوفان‌الاقصی و جنگ غزه نشان می‌داد که ۶۵ درصد از شرکت‌ها در شمال و جنوب سرزمین‌های اشغالی بیش از ۵۰ درصد از درآمد خود را از دست داده‌اند.

این وضعیت نابسامان باعث شد که ۳۰۰ کارشناس ارشد صهیونیست هشدار دهند که اقتصاد رژیم دوران سختی را سپری می‌کند و کابینه نتانیاهو باید اقدامات فوری برای جلوگیری از وخامت اوضاع اقتصادی اتخاذ کند.

همچنین انجمن تولیدکنندگان در اسرائیل نیز با اشاره به خسارات و شوک‌های مالی هنگفتی که برای بسیاری از افراد در نتیجه جنگ ایجاد شده، گفته‌است که کابینه اسرائیل مردم خود را رها کرده و به دنبال جبران خسارات آنها نیست.

در یک نگاه کلی می‌توان تبعات مخرب عملیات طوفان الاقصی بر اقتصاد رژیم صهیونیستی را شامل این موارد دانست؛ اختلال در عملیات نفتی، گازی و پالایشگاه رژیم صهیونیستی، توقف صادرات و واردات از طریق بنادر رژیم صهیونیستی، توقف پروژه‌های عمرانی بزرگ چون شهرک‌سازی، کمبود بودجه ناشی از استقراض برای مصارف جنگی، کاهش نیروی کار به دلیل ترک شغل ۳۰۰ هزار نظامی ذخیره، سقوط بورس رژیم صهیونیستی، کاهش امنیت غذایی، کاهش ارزش شِکِل (واحد پولی رژیم صهیونیستی)، آسیب به خطوط انتقال نفت و گاز، کاهش سرمایه گذاری خارجی، توقف ورود گردشگران خارجی به سرزمین‌های‌اشغالی و کاهش درآمد توریسم و گردشگری، خسارت به بخش کشاورزی به دلیل توقف عملیات کشاورزی در مناطق جنگی، کمبود و نایابی کالاهای اساسی و کاهش شدید نرخ بهره‌وری در بخش‌های دولتی رژیم صهیونیستی.

فرجام کلام

پدیده مهاجرت معکوس اگر چه از مدت‌ها پیش شروع شده اما اینک با جنگ غزه شتاب گرفته‌است. بنابراین آن را می‌توان در دو بستر پیش و پسا طوفان‌الاقصی مورد واکاوی قرار داد.

برهه نخست که به قبل از جنگ غزه برمی‌گردد، عمدتاً تحت تأثیر عوامل درونی رژیم است و مسائلی از قبیل فروپاشی قانون و گسترش هرج و مرج، از هم پاشیدگی ارتش، استبداد، سرکوب و حمایت از فساد در آن نقش کلیدی ایفا می‌کنند. اوج این بحران با اصلاحات جنجالی قضائی آغاز شد که با این اصلاحات به ظاهر مفید، نتانیاهو در صدد قبضه کامل قدرت برآمده‌بود.

در فضای پسا طوفان‌الاقصی، مشکلات صهیونیست‌ها دوچندان و تداوم جنگ غزه بسترساز تشدید بحران اقتصادی در سرزمین‌های اشغالی شد که بیکاری ۷۶۰ هزار نفر معادل ۱۸ درصد نیروی کار، سقوط بورس، تنزل شدید ارزش شِکِل (واحد پول رژیم)، فرار سرمایه‌های داخلی و خارجی و نیز کاهش هفت میلیارد دلاری ذخایر خارجی چند مورد از این معضلات به شمار می‌رود.

اینک افزون بر مسائل اقتصادی و معیشتی، امنیت پوشالی شهرک‌های صهیونیست‌نشین نیز برملا شده و ساکنان اراضی اشغالی نه تنها از رفاه اقتصادی برخوردار نیستند بلکه بخاطر هراس دائمی از موشک‌های مقاومت، برای خروج از اراضی اشغالی مصمم‌تر شده‌اند؛ واقعیت‌هایی که نقشه و رؤیای بازگشت به سرزمین موعود را نقش بر آب کرده‌است.