بالا رفتن تعرفه اینترنت به میزان ۳۴ درصد با تایید وزارت ارتباطات کلید خورد تا بستر فضای مجازی بیش از پیش متلاطم شود.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی زیرنویس، همه چیز از نامه اپراتورها به رییس‌جمهور شروع شد. درخواستی برای افزایش ۱۰۰ درصدی تعرفه اینترنت که به گفته آنها تعرفه‌های کنونی‌اش باعث «کاهش شدید قدرت سرمایه گذاری اپراتورها و مانع توسعه تکنولوژی‌های جدید ارتباطی اعم از ثابت و موبایل» شده بود.
درخواست افزایش ۱۰۰ درصد قیمت اینترنت خیلی زود با واکنش‌های بسیاری روبه‌رو شد که یکی از مهم‌ترین آنها توضیحات محمدجواد آذری‌جهرمی وزیر پیشین ارتباطات و فناوری اطلاعات بود. او ادعای اپراتورها درباره عدم رشد تعرفه اینترنت در ۵ سال گذشته را رد کرد. ادعایی که پایه و اساس درخواست افزایش ۱۰۰ درصد قیمت اینترنت بود.
جهرمی البته حال و روز ناخوش اقتصادی اپراتورها را تایید کرد اما دلیل آن را چیز دیگری می‌داند: «اما واقعیت این است که اقتصاد اپراتورها علیرغم این افزایش‌ها حال و روز خوشی ندارند، چون علاوه بر تورم افسار گسیخته با فیلترینگ فله ای بازار آنها را سرکوب کردند. کاش نامه آنها به رییس جمهور برای توقف فیلترینگ و آزار کاربران بود نه افزایش آزار مردم از طریق افزایش تعرفه…»
عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات کنونی اما در واکنش به درخواست اپراتورها به ایلنا چنین گفت: ««در این مورد هنوز تصمیمی گرفته نشده، اما خط قرمز ما کیفیت است؛ هرچیزی که سبب کاهش کیفیت شود، ما حتماً برایش تدبیر می‌کنیم.»
عیسی زارع پور در حاشیه جلسه روز چهارشنبه ششم دی ماه هیئت دولت افزود: «به دنبال سود اپراتور نیستیم، به دنبال افزایش کیفیت هستیم. اگرچه از سال ۹۶ تعرفه‌ها دست نخورده اما سازمان تنظیم مقررات شروطی را برای افزایش قیمت مشخص کرده است. هنور تصمیمی گرفته نشده است اما قطعا افزایش ۱۰۰ درصدی تعرفه را نمی‌پذیریم.»
صحبت‌های وزیر ارتباطات نشان می‌داد که افزایش قیمت منتفی نیست و با «اعلام شرط افزایش تعرفه اینترنت برای اپراتورها» مشخص شد که افزایش قیمت‌ها در راه است.
افزایش ۳۴ درصدی تعرفه یا بیش از ۱۰۰ درصدی
سرانجام روز افزایش قیمت فرا رسید و پنجشنبه هفتم دی‌ماه وزارت ارتباطات با افزایش تعرفه اینترنت به میزان ۳۴درصد موافقت کرد. در عوض اپراتورها نیز شروط رگولاتوری برای افزایش سایت‌های نسل پنجم به ۱۰ درصد تا پایان سال ۱۴۰۳، افزایش پوشش نسل چهارم در کشور به ۹۶ درصد تا پایان سال ۱۴۰۳ و افزایش ۳۰ درصدی میانگین سرعت اینترنت در شش ماه آینده را پذیرفتند.
آذری جهرمی در کانال تلگرامی خود درباره این تصمیم دوباره از سیاست‌های نادرست در زمینه فیلترینگ انتقاد کرد و نوشت: « دو پیامد مهم و بارز فیلترینگ گسترده عبارتند از: افزایش نارضایتی اجتماعی، کاهش درآمد اقتصادی صنعتگران.
نارضایتی اجتماعی در کوتاه مدت و بلند مدت منجر به بروز دو نتیجه می شود: اول بزرگ شدن بازار سیاه فیلترشکن فروشی و دوم کاهش سرمایه اجتماعی نظام؛ روشن است که بزرگ شدن اولی باعث تشدید دومی می شود.
صنعتگران هم که سرمایه خود را در این بخش مورد استفاده قرار داده اند، با فشار بر سیاست‌گذار به دنبال افزایش تعرفه خواهند رفت. اقدامی که در دو سال اخیر پنهان و آشکار دنبال و اجرایی شده و در آخرین مورد، اینترنت در ظاهر ۳۴ درصد افزایش تعرفه داشته است (که در باطن بیش از ۳۴ درصد است).
نتیجه این افزایش تعرفه نیز دو پیامد اجتناب ناپذیر است. اول کاهش استفاده مردم و بویژه مستضعفین از فناوری و در نتیجه افزایش شکاف دیجیتال و افزایش ناعدالتی که همه این‌ها خود را در افزایش بیشتر نارضایتی اجتماعی نشان خواهد داد و دوم اقتصادی‌تر شدن راه‌حل‌های اتصال آزاد به اینترنت مثل استارلینک.
هنوز بین تعرفه امروز استارلینک با اینترنت ایران فاصله معناداری است، اما اولا این مارپیچ سیاستگذاری همین‌جا متوقف نخواهد شد و افزایش تعرفه‌ها اجتناب ناپذیر بوده و در راهند و دوم آن‌که کاهش تعرفه استارلینک با فراگیری بیشتر، بسیار محتمل است.
نتیجه ظاهرا واضح است، انتهای این مارپیچ به تامین منافع اقتصادی اینترنت‌های ماهواره ای و ایجاد فاصله بیشتر بین مردم و نظام ختم خواهد شد. جناب آقای رییس جمهور: ایلان ماسک را ناجی مردم ایران نکنید. ملت خود را دریابید!»
در اینجا همانطور که از نوشته وزیر پیشین ارتباطات مشخص است افزایش تعرفه در عمل ممکن است فراتر از ۳۴ درصد باشد. روزنامه فرهیختگان در گزارشی از افزایش قیمتی بسیار فراتر از ۳۴ درصد نوشت : «مسئولان می‌گویند اینترنت فقط ۳۰ درصد افزایش قیمت داشته، محاسبات ما چیز دیگری نشان می‌دهد. پراتور همراه اول بسته ۵۰ گیگ بلندمدت را که ۱۱۹ هزار تومان ارائه می‌داد با افزایش ۱۵۶ درصدی، قیمت این بسته به ۳۰۰ هزارتومان تبدیل شده یا اپراتور ایرانسل پیش از افزایش تعرفه‌ها، بسته ۱۰ گیگی را ۳۶ هزار تومان برای مصرف‌کننده ارائه می‌داد و یکباره با افزایش ۱۱۱ درصدی، قیمت این بسته به ۷۶ هزار تومان رسیده است.»
واکنش‌هایی به گرانی اینترنت
قطعا افزایش قیمت اینترنت در فضای مجازی بدون واکنش نماند و بسیاری را به نوشتن کشاند. از مهم‌ترین واکنش‌هایی که طی این دو روز درباره افزایش قیمت اینترنت به چشم آمد استوری آذری‌جهرمی درباره اینستاگرام رییس‌جمهور بود.
جلال رشیدی کوچی نماینده مجلس در توییتر نوشت: «افزایش ۳۰٪ تعرفه اینترنت(فیلتر شده) در سالروز حماسه ۹دی و در آستانه انتخابات را به همه کسانی که به دنبال افزایش نارضایتی و کاهش مشارکت مردم می‌باشند تبریک عرض نموده و از زحمات همه عزیزانی که بر سر ملت منت گذاشته و مقتدرانه با افزایش ۱۰۰٪ تعرفه مخالفت کردند صمیمانه تشکر می‌کنم.»
لطف الله سیاهکلی عضو شورای عالی فضای مجازی و نماینده مجلس با انتقاد از قیمت اینترنت در کشور گفت: «اگر در کره جنوبی هزینه اینترنت در ماه ۲۲ دلار است، این یک درصد حقوق مردم هم نیست. ولی در ایران مردم ده درصد حقوق خود را هزینه اینترنت می‌کنند و ده درصد دیگر هم خرج خرید VPN می‌کنند.»
رضا رشیدپور با کنایه نوشت: «آقای رییس‌جمهور «قبلی» بیا جواب بده که چرا اینترنت رو گرون کردی برادر؟ مگه قول نداده بودی برای دهک‌های پایین رایگان می‌شه؟ چرا دست از سر مردم بر نمی‌داری بعد از سه سال؟ ها؟»
