همزمان با فرا رسیدن دهم بهمن ماه آخرین روز چله زمستان، امیدها برای بازگشت تک درنای سیبری به تالاب فریدونکنار از دست رفت و کارشناسان محیط زیست با اعلام اینکه زمان بازگشت امید به مازندران به پایان رسید، سوز چله زمستان امسال را در حدی ندانستند که این پرنده رنج سفر را بر خود تحمیل و به مازندران سفر کند.
دوستداران حیات وحش و تک درنای سیبری که از اواسط شهریور ماه چشم انتظار امید این یگانه سیبری بودند اینکه بعد از پایان چله زمستان و بنا به نظر کارشناسان محیط زیست دیگر زمانی برای بازگشت این گونه در معرض انقراض به تالاب فریدونکنار باقی نماند و پرندگان مهاجری که در مازندران به سر می برند رفته رفته آماده پرواز به سیبری خواهند شد.
صاحبنظران بر این باورند سوز سرما در شمال خزر و اقامتگاه های بین راهی درسال جاری در حدی نبود که این پرنده به آخرین اقامتگاه خود در مازندران کوچ کند. این کارشناسان بر این باورند به احتمال خیلی زیاد امید در اقامتگاه های خط پروازی شمال تا جنوب خزر فرود آمد و آب و هوای مناسبت سبب شد تک درنای سیبری در آنجا ماندگار شود.
مسوولان محیط زیست با اعلام این مطلب که در سال ۱۳۸۷ امید همانند سال جاری به مازندران سفر نکرد و سالهای بعد دوباره به تالاب فریدونکنار برای زمستان گذرانی بازگشت.
امید تک درنای سیبری باقی مانده از گله غربی این نوع درناها که در این زمان در سال های گذشته برای زمستان گذرانی به مازندران می آمد اما در سال جاری با اتمام چله زمستان این پرنده نادر به مازندران نیامد.
درنای سیبری به سه جمعیت اصلی شرقی، غربی و مرکزی تقسیم می شد که جمعیت مرکزی آن به هند مهاجرت می کرد که منقرض شد، جمعیت غربی به ایران می آمد که الان فقط یک درنای نر با نام امید از آن باقی مانده که با تلف شدن آن این جمعیت نیز کامل منقرض می شود اما جمعیت شرقی آن هنوز وجود دارد و می گویند که سه هزار درنا از آن همچنان به چین مهاجرت می کند.
درناها برای زندگی به آب وابسته اند به طوری که تغذیه، لانه‌سازی، زادآوری و زمستان‌گذرانی این پرنده در تالاب‌های ترجیحا وسیع و کم عمق (حداکثر ۳۰ سانتیمتر) آب شیرین با میدان دید مناسب است و بیشتر از ریشه‌ها، جوانه‌ها، دانه‌های گیاهان آبزی، حشرات، ماهی‌ها و جوندگان کوچک تغذیه می‌کنند که در ایران تالاب فریدنکنار هر ساله میزبان یک درنا که باقیمانده از جمعیت غربی آن است، می شود که اگر این یک عدد درنا هم از بین برود جمعیت غربی آن کامل منقرض می شود.
پایان انتظار
رئیس اداره حیات وحش اداره کل محیط زیست مازندران روز سه شنبه به خبرنگار ایرنا گفت: با پایان یافتن چله زمستان دیگر زمانی برای مهاجر امید به مازندران باقی نماند و تک درنای سیبری در سال جاری دیگر به مازندران سفر نخواهد کرد.
کوروس ربیعی اظهار داشت: پرندگان مهاجری که برای زمستان گذرانی در مازندران حضور دارند کم کم برای رفتن آماده می شوند و زمان مهاجرت به مازندران برای سال جاری به پایان رسید.
وی با بیان این مطلب که اولین گروه پرندگان مهاجر اواسط شهریور ماه سال جاری در آبندانهای مازندران فرود آمدند، بیان داشت: اگر تک درنای سیبری قصد سفر به تالاب فریدونکنار را داشت تا الان خود را به جنوبی ترین اقامتگاه خود در مازندران می رساند.
ربیعی ادامه داد: شرایط آب و هوا و تغذیه ارتباط تنگاتنگی برای مهاجرت پرنده دارد و برای امید این شرایط در اقامتگاه های بین راهی مناسب بود.
رئیس اداره حیات وحش اداره کل محیط زیست مازندران گفت: پیش بینی ها نشان از آن دارد که تک درنای سیبری امید همانند سال ۱۳۸۷ در خط پروازی شمال تا جنوب خزر در میانه راه فرود آمده و در حال زمستان گذرانی است.
ربیعی با بیان این مطلب که دامنه مهاجرتی پرندگان زمستان گذاران از شمال دریای خزر به جنوب آن است، ادامه داد: مازندران آخرین اقامتگاه این پرندگان مهاجر است و درسال جاری سوز سرما در حدی نبود که امید و برخی دیگر از گونه های پرنده مهاجر خود را به مازندران برساند.
امید تک درنای سیبری ۱۵ سال به تنهایی کریدور غربی را حفظ کرده است اما امسال به مازندران سفر نکرد.
دُرنای سیبری که امید از گونه آنهاست و با نام علمی ‘گروس لئوکوجرانوس Grus leucogeranus ‘ شناخته می شود؛ پرنده‌ای در معرض خطر انقراض از خانواده درناهاست که قدی نزدیک به یک و نیم متر دارد و فاصله دو بال آن بیش از ۲ متر است. این درنا بدنی یکدست سفید با پاهای بلند سرخ رنگ دارد و منقار بلند سیاهی روی صورت قرمز رنگ آن نشسته است.
مازندران دارای ۲ تالاب بین‌المللی میانکاله و فریدونکنار و چندین تالاب و آبگیر محلی چون ساهون، لپو و پلنگان، ولشت، استخرپشت، گل‌پل، خضر نبی، شورمست، دریوک، سراندون و بالندون، گز و کندوچال است.
مازندران همچنین افزون بر ۸۰۰ قطعه آب‌بندان به مساحت ۱۷ هزار هکتار دارد. همه ساله در فصل زمستان۱۰۰ گونه پرنده مهاجر زمستان گذران با جمعیتی حدود ۳۰۰ هزار بال به مازندران مهاجرت می‌کنند.
بر اساس آمارهای رسمی، تاکنون بیش از ۴۹۰ گونه جانوری از رده‌های مختلف مهره‌داران اعم از پرندگان، پستانداران، خزندگان، دوزیستان و ماهی‌ها در زیست‌بوم مازندران شناسایی شده‌اند.
پرندگان با ۳۱۷ گونه از ۵۸ خانواده، پستانداران با ۶۳ گونه و ۱۹ خانواده، دوزیستان با ۹ گونه از ۶ جنس و ۶ خانواده، خزندگان با ۲۶ گونه از ۲۱ جنس و ۱۱ خانواده و ماهی‌ها با ۷۵ گونه بخشی از تنوع زیستی حیات وحش مازندران را تشکیل می‌دهند.
