هزینه برای نمایشگاه کتاب، سرانه مطالعه را در ایران افزایش نمی دهد

  به بهانه افتتاح نمایشگاه کتاب ۱۴۰۲ با شعار سال: «آینده خواندنی است»

زیرنویس-گروه فرهنگ: پیش از آشنایی و دست‌یافتن به کاغذ، حفظ و نگهداشت منابع مکتوب (کتیبه‌ها و…) یکی از دغدغه‌های تمدن‌های آن روزگار بود. با ظهور صنعت چاپ، دنیای علم به مسیری قدم نهاد که خواندن و نوشتن را به همه افراد جامعه هدیه داد. بدین‌سان متون نوشتاری اعم از کتاب‌های داستانی، آموزشی و مهارتی، روزنامه و… یکه‌تاز میدان شدند و از مدرسه و دانشگاه گرفته تا بازار و تجارت را در سیطره خود فروبردند تا جایی که کسی گمان نمی‌کرد روزی برسد که نوشته‌های کاغذی به حاشیه زندگی انسان‌ها کشیده شود.

نمایشگاه کتاب

 رسانه‌های الکترونیک (گوشی، تبلت، رایانه‌های همراه) وقتی پا به عرصه وجود نهادند، با آسانیِ خواندن و نوشتن، دم دست بودن، نامحدود بودن اطلاعات و داده‌ها کم‌کم جای کتاب‌ها را گرفتند به‌طوری که امروز؛ سرانه مطالعه کتاب در ایران وضعیت مناسبی نداشته باشد و حتی کتاب‌خوان‌های الکترونیکی هم در پیوند مردم با کتاب‌خوانی زیاد موفق نبوده‌اند.

به گزارش زیرنویس، گذشته از مغفول ماندن فرهنگ مطالعه یا کم‌توجهی جامعه به آن، متولیان چاپ و نشر هم چندان توجهی به آن نمی‌کنند و علاوه‌برآن سیاست‌های حمایتی یا تشویقی اثرگذار در این حوزه کمتر دیده می‌شود.

کتابخانه‌ها (اعم از مدرسه، دانشگاه، شهر و روستا و…) در خور جایگاهشان تجهیز، تقویت و همراهی نمی‌شوند حتی هزینه‌های مطالعه در سبد درآمدی خانوار دیده نشده است. متأسفانه رسانه‌های جمعی نیز جز در مناسبت‌های خاص و یا در روزهای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، آن هم صرفاً جهت رفع تکلیف و گذرا به موضوع کتاب و کتاب‌خوانی نمی‌پردازند و تک برنامه‌های امانت رایگان کتاب‌ها در اماکن عمومی مثل پایانه‌های مسافربری کم‌رنگ شده است.

این سؤال به ذهن می‌آید آیا مقوله کتاب را باید از نگاه سود و منفعت آن دید؟ آیا باید منتظر ماند تا اقبال عمومی به‌خودی‌خود؛ برای ارتقای جایگاه آن بچرخد بدون اینکه اقدامی کارشناسانه صورت پذیرد؟

 سؤال مهم‌تر این که با وجود فروشگاه‌های مجازی و کتاب‌خوان‌های الکترونیکی صرف هزینه برای برگزاری نمایشگاه کتاب، چقدر می‌تواند سرانه مطالعه را در ایران افزایش دهد؟

منبع: زیرنویس نیوز