بیوگرافی عبدالناصر همتی

عبدالناصر همتی، یکی از چهره‌های شناخته‌شده جریان اعتدالی و اصلاح‌طلب ایران است که سوابق گسترده‌ای در مدیریت اقتصادی کشور دارد. در این مطلب از روزیاتو مروری جامع بر زندگی شخصی، تحصیلات، سوابق اجرایی و اقتصادی، فعالیت‌های بانکی و بیمه‌ای، حضور در صداوسیما و تجربه‌های انتخاباتی عبدالناصر همتی ارائه خواهیم داد.

شاید مهم‌ترین مسئولیت همتی را باید همان رئیس کلی بانک مرکزی در دولت حسن روحانی دانست که البته قرار است برای بار دیگر و این بار در دوره ریاست جمهوری مسعود پزشکیان در این سمت حضور پیدا کند.

از همان دوران ریاست در دولت حسن روحانی نیز انتقادات زیادی درباره اقدامات بانک مرکزی مطرح بوده که مهم‌ترین آن‌ها مربوط به ناتوانی در کنترل قیمت ارز و تورم می‌شود. عبدالناصر همتی در دوران زمامداری سید ابراهیم رئیسی انتقادات زیادی به عملکرد اقتصادی دولت او داشت. دولتی که کارنامه‌اش در حوزه اقتصاد و ساخت مسکن از دولت روحانی نیز مشکل‌دارتر بود.

بیوگرافی عبدالناصر همتی

عبدالناصر همتی، متولد ۲۰ فروردین ۱۳۳۶ در همدان، پس از پذیرفته‌شدن در دانشگاه تهران و در ۱۸ سالگی از همدان به تهران آمد و وارد دانشگاه تهران شد. او امروز دانش‌آموخته علم اقتصاد از دانشگاه تهران است و دوره کارشناسی را در سال ۱۳۵۸ تمام کرد و در سال‌های ۱۳۶۶ و ۱۳۷۲ به ترتیب توانست از همین دانشگاه مدرک کارشناسی ارشد و دکترای خود را دریافت کند. او هم‌اکنون در دانشگاه‌های ایران اقتصاد کلان و اقتصاد انرژی تدریس می‌کند و دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران هم است.

عبدالناصر همتی همچنین در سال ۱۳۵۶ در مؤسسه کوپرز اند لیبراند یکی از چهار مؤسسه بزرگ حسابداری عمومی در دنیا دوره حسابرسی گذرانده و در سال ۱۳۷۰ هم در دانشگاه لندن دوره تحقیقاتی‌-‌مطالعاتی در رشته اقتصاد خوانده است.

از جمله تالیفات ایشان می‌توان به کتاب های «اقتصاد کلان، مقدمه‌ای بر سیاست‌های پولی و مالی»، «توسعه اقتصادی»، «اقتصاد نفت»، «اقتصاد انرژی» و «مشکلات اقتصادی جهان سوم» اشاره کرد.

ازدواج عبدالناصر همتی

سپیده شبستری، همسر همتی است. آن‌ها از این ازدواج دو دختر و یک پسر دارند. گفته شده بود که سپیده شبستری، همسر همتی، نسبتی فامیلی با برادر کوچک‌تر علی اکبر هاشمی رفسنجانی دارد. اگرچه او در این باره گفت:

هیچ نسبتی با ایشان ندارم؛ هنوز هم خیلی‌ها فکر می‌کنند نسبت فامیلی دارم، البته ارادات ویژه‌ای به مرحوم آیت‌الله هاشمی دارم، ولی هیچ نسبتی با خانواده ایشان ندارم.

جنجال فرزندان عبدالناصر همتی

در زمان انتخابات عکسی از یک دختر در کالیفرنیا در فضای مجازی منتشر شد و کاربران او را دختر همتی معرفی کردند و در مورد محل سکونت او از همتی توضیح خواستند.

همتی در این زمینه توضیح داد و گفت:

عکس دختر خانم محترمی را در کالیفرنیا را گرفتند و گفتند فامیلی‌اش همتی است و گفتند دختر همتی در کالیفرنیا زندگی می‌کند.

من دو دختر دارم یکی متخصص کودکان و یکی دانشجوی معماری در داخل کشور است و یک پسر دارم استاد دانشگاه و معمار است؛ بنابراین هر سه نفر در ایران هستند و افتخار می‌کنم در داخل کشور و برای مردم کار می‌کنیم.

عکس دیگری از پسر همتی هم منتشر شده بود که او را در لباس آتش‌نشانی نشان می‌داد و به دنبال آن ستاد انتخاباتی عبدالناصر همتی، در توییتر نوشت:

در جواب کاربرانی که این تصویر را ارسال کرده و می‌پرسند واقعی است یا نه؟ بله. آقای امیرحسین همتی هستند. البته آتش‌نشان نیستند و این تصویر مربوط به بازیگری ایشان در سریال عملیات ۱۲۵ می‌باشد.

ورود به صداوسیما

همتی با آغاز جنگ تحمیلی مسئول ستاد تبلیغات جنگ (اطلاع رسانی) شد و در ۱۳۵۹ (۲۳ سالگی) مدیریت کل اخبار صداوسیما را برعهده گرفت و حتی نزدیک بود معاون سیاسی این سازمان شود. او ۹ سال مدیرکل خبر و ۵ سال معاون سیاسی صداوسیما بود.

عبدالناصر همتی پدر بیمه‌های خصوصی در ایران

رئیس کل بانک مرکزی در دولت حسن روحانی، در سال ۱۳۷۳ از صداوسیما بیرون آمد و رییس کل بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و رئیس شورای عالی بیمه شد. او از همان ابتدا در ذهن خود تشکیل بیمه‌های خصوصی را می‌پروراند تا این‌که امروز از وی به عنوان پدر بیمه‌های خصوصی یاد می‌کنند.

عبدالناصر همتی در طراحی و اجرای سیاست‌های آزادسازی و خصوصی‌سازی در صنعت بیمه نقش مهم و اساسی داشت.

ریاست کل بیمه مرکزی ایران

عبدالناصر همتی مدیرعامل بانک ملی ایران بود که جنجال حقوق‌های نجومی در ایران بالا گرفت و تشت رسوایی آن‌ها از بام افتاد. در آن هنگام محمدابراهیم امین رییس کل بیمه مرکزی ایران بود که در پی انتشار فیش حقوق‌های نجومی مدیران بیمه از سمت خود استعفا کرد، وزیر اقتصاد وقت یعنی علی طیب‌نیا، عبدالناصر همتی را برای ریاست کلی بیمه مرکزی ایران به هیئت وزیران معرفی کرد که مورد موافقت هیئت وزیران قرار گرفت. این‌گونه همتی رییس کل بیمه مرکزی ایران شد.

رئیس کل بانک مرکزی در دولت حسن روحانی، در سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۸ با رای مستقیم روسای بیمه ۱۰ کشور مهم آسیایی به ریاست شورای عالی شرکت بیمه اتکایی آسیایی (کمیسیون اقتصادی – سیاسی آسیا و اقیانوسیه سازمان ملل متحد – اسکاپ) مستقر در بانکوک درآمد و به مدت شش سال در این سمت باقی ماند.

عبدالناصر همتی در دوره مسئولیت حسن روحانی در شورای عالی امنیت ملی به مدت پنج سال عضو کمیته اقتصادی شورای امنیت ملی بود.

پیشنهاد همتی برای صندوق ذخیره ارزی و ریاست بانک سینا

عبدالناصر همتی نخستین کسی بود که پیشنهاد تأسیس صندوق ذخیره ارزی در ایران را داد. او در آغاز دوران ریاست‌جمهوری سید محمد خاتمی به وی این پیشنهاد را داد و این صندوق چندی پس از آن با نام صندوق توسعه ملی راه‌اندازی شد.

از جمله اقدامات وی در این دوره تلاش مؤثر برای لغو تحریم بانک سینا بود که منجر به خارج شدن بانک سینا با رأی دادگاه عالی اروپ از فهرست تحریم اتحادیه اروپا شد. او از ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۲ مدیرعاملی بانک سینا بود که در این مدت مؤسسه مالی و اعتباری بنیاد را با بانک سینا ادغام کرد.

ریاست در بانک ملی

همتی در کارنامه‌اش ریاست بانک ملی ایران را هم دارد. علی طیب‌نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی به مجمع عمومی بانک ملی پیشنهاد کرده بود که عبدالناصر همتی جایگزین فرشاد حیدری در ریاست بانک ملی شود و اعضای مجمع با پیشنهاد وزیر اقتصاد موافقت کردند؛ بنابراین او این سمت را هم به دست آورد.

همتی سفیر ایران در چین

همتی در سال ۹۷ سفیر فوق‌العاده و تام‌الاختیار ایران در چین شد. چین نخستین شریک تجاری ایران بود و این پست اهمیت بسیاری داشت. حضور همتی به عنوان سفیر ایران در چین نیز بیش از هر چیزی بعد اقتصادی داشت تا سیاسی. اما او مدت زیادی در این سمت نماند. آغاز به کار همتی از اول تیر ماه ۱۳۹۷ بود. درحالیکه مرداد ماه برای تصدی ریاست بانک مرکزی به ایران بازگشت. این اقدام باعث شد تا به مدت سه ماه، سفارت ایران در چین بدون سفیر بماند.

ریاست در بانک مرکزی ایران

حسن روحانی رییس‌جمهور وقت در مرداد ماه ۱۳۹۷ عبدالناصر همتی را جایگزین ولی‌الله سیف، رییس کل بانک مرکزی کرد و همتی این‌گونه به ریاست کل بانک مرکزی منصوب شد.

بر اساس گزارش مرکز آمار ایران هنگام ورود همتی به بانک مرکزی نرخ تورم میانگین سالانه در مرداد ماه سال ۹۷، ۹.۷ درصد بود، نرخ تورم نقطه به نقطه مرداد ۹۷ در آن گزارش ۱۹.۳ درصد بود. نرخ تورم سالانه منتهی به اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰ که آخرین گزارش تورمی مرکز آمار ایران پیش از خروج همتی از بانک مرکزی است به ۴۱ درصد رسید که به معنای افزایش بیش از ۴ برابری این نرخ در دوره کاری او است.

مرکز آمار ایران نرخ تورم نقطه به نقطه اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ را نیز ۴۶.۹ درصد گزارش کرده است که ۲۷.۶ واجد/درصد از تورم نقطه به نقطه آغاز به کار همتی بالاتر است. قیمت دلار در آغاز فعالیت همتی در بانک مرکزی در بازار آزاد، ۸۳۹۲ تومان و در زمان پایان کار او، ۲۲۸۳۸ بود. بر اساس آمارها، قیمت دلار با افزایش ۱۲۷ درصدی، ۲.۷ برابر شده بود.

بر اساس داده‌های منتشر شده در نماگر‌های بانک مرکزی، رقم نقدینگی در پایان تابستان ۱۳۹۷ که حدوداً با آغاز به کار همتی تطبیق دارد به رقم ۱۶۷۲ هزار تومان بالغ می‌شد، نقدینگی در پایان فروردین ماه امسال به ۳۴۹۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. مقایسه رقم نقدینگی در ابتدا و انتهای دوره کاری همتی در بانک مرکزی بیانگر رشد ۱۰۷.۸ درصدی این متغیر پولی در این دوره هنگامیست که نشان می‌دهد در این کم‌تر از سه سال نقدینگی دو برابر شده است.

برکناری از ریاست کل بانک مرکزی و ورود به عرصه انتخابات

در خرداد ۱۴۰۰ و با آغاز انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران همتی وارد این میدان شد و به دلیل کاندید شدن برای انتخابات ریاست جمهوری از ریاست کل بانک مرکزی برکنار گشت. همتی در این باره گفته بود که به دلیل اختلاف‌نظر و دیدگاه در حوزه اقتصادی با حسن روحانی از مسئولیت بانک مرکزی عزل شده است، اما محمود واعظی رییس دفتر رییس‌جمهور در این باره گفت:

خیر این حرف درستی نیست، آقای دکتر همتی هیچ اختلافی با آقای روحانی نداشت. حتا وقتی هم که آقای همتی کاندیدا شدند، می‌خواستند مرخصی بگیرند که اگر رای نیاوردند سرکارشان برگردند، اما رییس‌جمهور مخالفت کردند.

برخی رسانه‌ها گفته بودند که حسن روحانی از او تقاضا کرده بود در زمان انتخابات، با تزریق ارز در بازار، قیمت دلار را کاهش دهد، که با مخالفت همتی روبه‌رو شد و این‌گونه او از سمت ریاست کل بانک مرکزی ایران برکنار شد.

عبدالناصر همتی در ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ با حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور در انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری نام‌نویسی کرد. او در زمان انتخابات مدعی کارشکنی صداوسیما علیه او شد و عنوان کرد این سازمان فیلم مستند انتخاباتی او را پخش نکرده است بنابراین او خود این فیلم را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد. حزب کارگزاران سازندگی ایران حزب متبوع همتی و مهدی کروبی، رسماً حمایت خود را از وی در انتخابات ۱۴۰۰ اعلام نمودند.

در مورد بورس نیز عبدالناصر همتی از جمله کسانی بود که مردم را به حضور در بورس تشویق و بازار سرمایه را بازار خوبی برای سرمایه‌گذاری توصیف کرد. در همین دوره بود که عرضه سهام شرکت‌ها و بانک‌های دولتی در بورس شدت گرفت و مردم نیز به بورسی که به شدت در حال رشد بود هجوم بردند. اما از مرداد ۹۹ بازار بورس شروع به سقوط کرد و بسیاری از مردم سرمایه‌های خود را از دست دادند در حالی که دولت ظاهراً از سرمایه قابل توجه به دست آمده برای جبران کسری بودجه خود استفاده کرد. علیرغم این اقدامات، اما همتی در مناظره‌های انتخاباتی مدعی شد که عامل موثر در مشکلات اقتصادی کشور نبوده و این شرایط حاصل سیاست‌گذاری های خارج از بانک مرکزی بوده است و اکنون قصد دارد با رسیدن به مقام ریاست جمهوری این مشکلات را حل نماید. همتی از ناتوانی بانک مرکزی در سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی گفت و مدعی شد که شفافیت مالی ایجاد خواهد کرد.

شکست در انتخابات ۱۴۰۰

او در این انتخابات حریف ابراهیم رییسی نشد و پس از محسن رضایی سوم شد.

نام‌نویسی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳

در پی سقوط بالگرد ابراهیم رییسی رییس‌جمهور عبدالناصر همتی بار دیگر به میدان انتخابات آمد تا بار دیگر شانس خودت را برای پست ریاست‌جمهوری آزمایش کند. داوطلب انتخابات ریاست جمهوری گفت:

من آمده‌ام که بگویم امروز همچنان امیدوار به آینده هستم. با دیدن جوانان تحصیلکرده و آماده کار و اشتیاق زنان و مردان ایرانی جهت فردای بهتر برای خود و فرزندانشان، امیدواری من هر روز بیش‌تر می‌شود.

او هم‌چنین در پاسخ به خبرنگاری که گفت شما رقیب رئیسی در انتخابات ۱۴۰۰ بودید؟ گفت:

هیچ موقع رئیسی رقیبم نبوده است. الان هم مردم باید بیایند رأی بدهند، آن‌ها رأی بدهند رقیبی ندارم.