خانه کلبادی از آن دسته جاهای دیدنی ساری است که به‌راحتی نمی‌توان از کنار آن گذشت. این خانه آینه‌ای تمام‌نما از معماری دوران قاجار پیش روی گردشگران قرار می‌دهد. جایگاه عمارت کلبادی در بین اهالی ساری باعث شد تا این خانه را به موزه‌ای باشکوه تبدیل کنند.
خانه کلبادی از آن دسته جاهای دیدنی ساری است که به‌راحتی نمی‌توان از کنار آن گذشت. این خانه آینه‌ای تمام‌نما از معماری دوران قاجار پیش روی گردشگران قرار می‌دهد. جایگاه عمارت کلبادی در بین اهالی ساری باعث شد تا این خانه را به موزه‌ای باشکوه تبدیل کنند. به لطف این شرایط گردشگران با حضور در این عمارت حس‌و‌حال زندگی مردمان ساری قدیم را تجربه می‌کنند. این عمارت به لحاظ موقعیت جغرافیایی نیز در منطقه‌ای خوش‌مسیر واقع شده است. از آنجایی که رسم داریم بهترین جاهای دیدنی ایران را به همراهان خود معرفی کنیم، در این مطلب به معرفی خانه عمارت ساری می‌پردازیم. در ادامه به تاریخچه این عمارت اشاره می‌کنیم و جاذبه‌های دیدنی آن را با شما در میان می‌گذاریم. در پایان نیز با بررسی بهترین مسیر دسترسی به عمارت کلبادی، این متن را با این امید به پایان می‌رسانیم که گردشگری جانانه‌ای را در خانه کلبادی تجربه کنید.
خانه کلبادی کجاست؟
خانه کلبادی از آن دسته جاهای دیدنی ساری است که مسیری سرراست دارد. این خانه در محله آب‌انبار نو ساری خودنمایی می‌کند. محله آب‌انبار نو یکی از محله‌های معروف ساری به لحاظ جاذبه‌های گردشگری به حساب می‌آید. این محله در کنار اینکه پذیرای عمارت کلبادی است، فاصله کمی با برج ساعت، خانه تاریخی فاضلی، حمام وزیری، خانه تاریخی میرگتی، خانه تاریخی ناظریان و خانه تاریخی رمدانی دارد. به عبارت دیگر می‌توان گفت بیشتر خانه های تاریخی ساری در این محله قرار دارند؛ در نتیجه با حضور در این محله نه‌تنها فرصتی جانانه برای گشتوگذار در عمارت کلبادی پیدا می‌کنید، بلکه شرایطی مهیا می‌شود تا با حضور در دیگر خانه های قدیمی ساری، سری به تونل زمان بزنید و با فرهنگ مردمان قدیم این دیار آشنا شوید.
عمارت کلبادی به‌عنوان یکی از معروف‌ترین عمارت‌های قدیمی این شهر شناخته می‌شود. در هر کجای ساری که هستید، کافی است سوار تاکسی شوید و از راننده درخواست کنید تا شما را به این خانه قدیمی ببرد. با این حال در انتهای این مطلب درباره بهترین مسیر دسترسی به عمارت کلبادی بیشتر صحبت می‌کنیم تا با مشکلی برای رسیدن به این عمارت کهن روبه‌رو نشوید.
معرفی خانه کلبادی ساری
دیرینگی بسیاری از خانه های تاریخی شمال ایران به دوران قاجار باز می‌گردد. این شرایط درباره معماری عمارت کلبادی نیز صدق می‌کند. معماران دوران قاجار برای ساخت عمارت کلبادی چیزی کم نگذاشته‌اند. این عمارت به سبک تکیه‌های دوران قاجار ساخته شده است. همانند دیگر خانه های قدیمی ایران، حوضی فیروزه‌ای با آب‌نمایی زیبا در وسط حیاط این خانه خودنمایی می‌کند. از حیاط زیبا و منظره‌تماشایی بیرونی این خانه که بگذرید، به قسمت‌های داخلی این خانه می‌رسید. علاقه‌مندان خانه های قدیمی ایران به‌خوبی می‌دانند که این خانه‌ها عموماً دارای ۲ بخش اندرونی و بیرونی هستند. عمارت کلبادی نیز با اندرونی و بیرونی به ۲ بخش اصلی تقسیم شده است.
معماران قجری برای ساخت این عمارت از سفال، چوب و آجر کمک گرفته‌اند. مصالحی که از آنها صحبت می‌کنیم به‌خوبی در گذر زمان مقاومت کرده‌اند؛ برای همین این خانه اکنون در شرایط مطلوبی به سر می‌برد. سقف خانه‌های ساری عموماً با شیروانی‌های سفالی پوشانده شده است. در سقف عمارت کلبادی نیز سفالینه‌های کوچک‌و‌بزرگی خودنمایی می‌کند. این خانه در ۹ آبان ۱۳۷۷ به فهرست آثار ملی ایران راه پیدا کرد. پس از مدتی این خانه برای گردشگری در اختیار عموم قرار گرفت. به لطف این شرایط عمارت کلبادی رونق پیدا کرد و به یکی از جاهای دیدنی ساری تبدیل شد.
تاریخچه خانه کلبادی ساری
یکی از سپهسالاران ارتش قاجار فرمان ساخت عمارتی باشکوه را در محله آب‌انبار نو فعلی صادر کرد. این سپهسالار در تاریخ با نام سردار جلیل شناخته می‌شود. سردار جلیل برای خودش بروبیایی در ساری داشت و شخصیتی محترم بود. به همین دلیل معماران چیره‌دست ساری برای ساخت عمارت کلبادی سنگ‌تمام گذاشتند. از آنجایی که روزگار به کسی وفا ندارد، سردار جلیل پس از مدتی سکونت در این عمارت، چهره در نقاب خاک کشید. به دنبال فوت سردار جلیل، عمارت باشکوهی که ساخته بود به فرزندش، امیر نصرت شکوه نظام، ارث رسید. ایشان خانه را با نام عمارت امیریه نامگذاری کرد. از قضای روزگار عمر امیر نصرت نیز به دنیا نبود. وی در جوانی دنیا را ترک گفت تا عمارت کلبادی به فرزند امیر نصرت شکوه نظام، منوچهر خان، ارث برسد.
نوه سردار جلیل سال‌ها در عمارت کلبادی زندگی کرد. از آنجایی که توفیق، رفیقِ منوچهر خان کلبادی بود، وی به یکی از چهره‌های شاخصِ ساری قدیم تبدیل شد. منوچهر کلبادی به مجلس شورای ملی راه یافت و خدمت‌های بی‌شماری برای رفاه اهالی ساری انجام داد. عمارت کلبادی برای سالیان سال در اختیار منوچهر خان بود تا اینکه این شخصیت برجسته در ۱۳۶۲ خورشیدی دیده از دنیا فرو گرفت. به مدت ۸ سال شخص خاصی در عمارت کلبادی زندگی نمی‌کرد.
در نهایت در ۱۳۷۰ سایه همای سعادت روی این عمارت قدیمی افتاد و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مشغول بازسازی این خانه شد. از آن زمان مدت زیاد گذشت تا اینکه جاذبه‌های گردشگری و تاریخی این عمارت شرایطی برای تبدیل آن به موزه را فراهم کرد. در ۱۳۸۸ خانه کلبادی به موزه مردم‌شناسی و باستان‌شناسی ساری تغییر کاربری پیدا کرد. از آن زمان تاکنون این خانه به‌عنوان یکی بهترین موزه های ساری شناخته می‌شود.
جاذبه های دیدنی خانه کلبادی ساری
بدون شک منظره تماشایی این خانه در گروه بهترین جاذبه‌های دیدنی عمارت کلبادی قرار می‌گیرد. از منظره تماشایی این خانه که بگذریم، به تاریخچه غنی آن می‌رسیم. تبدیل‌شدن این خانه به موزه شرایطی برای گردشگران فراهم می‌کند تا با گشتوگذار در عمارت کلبادی، با فرهنگ و سبک زندگی مردمان ساری قدیم آشنا شوند. به جاذبه‌هایی که گفتیم، آب‌و‌هوای خوش ساری را نیز اضافه کنید. این آب‌و‌هوا، گشتوگذار در عمارت کلبادی را به خاطره‌ای ماندگار در ذهن گردشگران تبدیل می‌کند. از طرف دیگر این خانه با بسیاری از جاهای دیدنی ساری نیز همسایه است. تمامی این شرایط دست‌به‌دست هم داده تا عمارت کلبادی به انتخابی مناسب برای گردشگرانی تبدیل شود که از گشتوگذار در خانه های قدیمی ایران سیر نمی‌شوند.
معماری خانه کلبادی
برای شما گفتیم که این خانه را یکی از شخصیت‌های برجسته ساری قدیم ساخته است. به همین دلیل این خانه از معماری باشکوهی بهره برده که برازنده توانگران ساری است. اولین چیزی که در معماری زیبای عمارت کلبادی خودنمایی می‌کند، منظره تماشایی درِ بزرگ این عمارت است. این در، همانند درهای قدیمی از جنس چوب ساخته شده و تزئینات چشم‌نوازی دارد. سر درِ این عمارت با آجرکاری تزئین شده است. پس از گذر از درِ ورودی، به راهرویی باریک می‌رسید. این راهرو شما را به حیاط زیبا و باصفای عمارت کلبادی هدایت می‌کند. در این حیاط با منظره‌ای تماشایی از نمای بیرونی عمارت کلبادی روبه‌رو خواهید شد. چشم شما در این حیاط به حوضی فیروزه‌ای روشن می‌شود که فواره‌ای بلندوبالا آن را آراسته است.
چند درخت کهنسال نیز در این حیاط بزرگ سر به آسمان گذاشته‌اند. از این منظره تماشایی که بگذرید به دو ردیف پله می‌رسید. این پله‌ها قسمت‌های داخل عمارت را به حیاط متصل می‌کند. جالب است بدانید حیاط در ارتفاع کمتری از ساختمان قرار دارد. عمارت کلبادی، ساختمانی دوطبقه است که مساحت آن مستطیل‌شکل است. همانند دیگر خانه‌های قدیمی، سردابه‌ای قدیمی نیز در زیرزمین این خانه تعبیه شده است. این زیرزمین در روزگاران قدیم نقش یخچال را برای اهالی منزل ایفا می‌کرد. در طبقه اول و دوم عمارت کلبادی با دو شاه‌نشین بزرگ و مجلل روبه‌رو خواهید شد. از آنجایی که این شاه‌نشین‌ها، مهم‌ترین قسمت خانه‌های قدیم را تشکیل می‌دادند، تزئینات چشم‌نوازی در گوشه‌و کنار آنها خودنمایی می‌کند.
پنجره‌هایی با شیشه‌های رنگی و اُرسی‌کاری‌های زیبا از مهم‌ترین تزئینات اتاق‌های شاه‌نشینِ این عمارت به حساب می‌آید. دو طرف این شاه‌نشین‌ها با دو رشته پلکان روبه‌رو می‌شوید. چندین اتاق نیز در دو طرف شاه‌نشین‌ها تعیبه شده است. ناگفته نماند مرمت‌های اخیر باعث ایجاد تغییراتی در نمای بیرونی و داخلی این عمارت شده است.
بخش های خانه کلبادی ساری
عمارت کلبادی چندین بخش مختلف دارد. قسمتی از این خانه نیز در بخش بیرونی آن واقع شده است. این بخش در قسمت چپِ ورودی اصلی خانه مشاهده می شود. بخشی که از آن صحبت می‌کنیم از حیاطی کوچک و انباری نُقلی تشکیل شده است. در کنار قسمت‌های نشمین، این خانه بخش‌های بزرگ دیگری نیز دارد. هر کدام از این بخش‌ها در روزگاران قدیم کاربرد خاصی داشته‌اند. مکانی برای سکونت و زندگی خدمتکاران، اصطبل، آشپزخانه و حمام از دیگر قسمت‌های عمارت کلبادی به حساب می‌آید. ناگفته نماند بعضی از این قسمت‌ها تخریب‌شده‌اند و جای آنها را بخش‌های مرمت‌شده پر کرده است.
در این زمینه می‌توان به آشپزخانه و مکان استقرار خدمتکاران اشاره کرد. همان‌گونه که حتماً می‌دانید، حمام از آن دسته بخش‌های ویژه‌ای بود که در روزگاران قدیم فقط در خانه اعیان و اشراف ساخته می‌شد. از آنجایی که عمارت کلبادی یکی از اشرافی‌ترین خانه‌های ساری قدیم بود، این عمارت حمامی بسیار پیشرفته داشت. دو بخش سربینه و گرمخانه در حمام خانه کلبادی خودنمایی می‌کند. قسمتی از این حمام نیز به گرمخانه و خزینه‌های آب گرم و سرد اختصاص یافته است.
موزه خانه کلبادی
جاذبه‌های عمارت کلبادی به اندازه‌ای بود که شرایط تبدیل این خانه را به موزه‌ای باشکوه در دل ساری فراهم کرد. ساختمان اصلی این خانه اکنون به موزه مردم‌شناسی و باستان‌شناسی ساری شده است. موزه‌ای که از آن صحبت می‌کنیم بخش‌های مختلفی دارد که مهم‌ترینِ آنها گالری سفال‌گری، صنایع نساجی و چوبی است. در این گالری‌ها عتیقه‌هایی از روزگاران قدیم به معرض تماشا گذاشته شده‌اند.
در قسمت دیگری از موزه با بخش باستان‌شناسی روبه‌رو هستیم. در این قسمت آثار باستان‌شناسی بسیار ارزشمندی نگهداری می‌شود. موزه عمارت کلبادی مجموعاً دو طبقه دارد. در هر کدام از این طبقه‌ها چندین اتاق تعبیه شده که هر کدام آنها برای نمایش قسمتی متفاوت از فرهنگ و تمدن مردمان ساری قدیم اختصاص یافته است.
طبقه اول موزه کلبادی
چشم گردشگران در اولین اتاقِ این موزه به آثار چوبی روشن می‌شود. آثاری که از آنها صحبت می‌کنیم پنجره‌های اُرسی، معرق‌کاری‌های زیبا، تابلوهای مشبک و آثار بومی اهالی ساری در این اتاق در معرض نمایش گذاشته شده است. دومین اتاق از طبقه اول موزه کلبادی به گلیم‌های زیبا، جاجیم‌های نفیس و ظرف‌های شیشه‌ای و مسی اختصاص دارد. در سومین اتاقِ طبقه اول نیز ویترینی از زیورآلات و لباس‌های محلی مشاهده می‌شود.
طبقه دوم موزه کلبادی
انصافاً باید گفت دومین طبقه از موزه کلبادی به لحاظ نمایش آثار باستانی و عتیقیه، ویترینی پُروپیمان‌تر دارد. در اولین اتاق این طبقه با آثاری روبه‌رو می‌شوید که دیرینگی برخی از آنها به دوران پیش از تاریخ باز می‌گردد. عتیقه‌های ارزشمندی از تپه اسماعیل آباد تهران، حصار دامغان و سفال‌های گوهر تپه در این اتاق وجود دارد. یکی از هیجان‌انگیزترین اتاق‌های موزه کلبادی، دومین اتاق در طبقه دوم این موزه است. در این اتاق نمونه‌هایی از جمجمه‌های انسان‌های دوران پیش از تاریخ نگهداری می‌شود. این جمجمه‌ها از تپه دیباج دامغان جمع‌آوری شده‌اند.
چندین سفالینه که در اکتشاف‌های باستان‌شناسان در منطقه ساری و بهشهر پیدا شده‌اند به همراه شمایلی از شتری دوکوهان در سومین اتاق از طبقه دوم موزه کلبادی مشاهده می‌شود.
خانه کلبادی ساری
ظرف‌های شیشه‌ای و کاسه‌های مسی باقیمانده از دوران سلجوقیان در چهارمین اتاقِ طبقه دوم خانه کلبادی خودنمایی می‌کند. پنجمین اتاق از طبقه دوم موزه کلبادی به کتیبه‌های کهنی اختصاص دارد که دیرینگی آنها به سده‌های هشتم و نهم باز می‌گردد. ششمین اتاقِ طبقه دوم این موزه نیز برای علاقه‌مندان عتیقه‌های دوران قاجار و پهلوی جذابیت خاصی دارد. ساعت‌های عتیقه، کشکول‌های صوفیان، رادیوهای قدیمی و تلفن‌هایی از روزگاران بسیار دور در این قسمت به معرض نمایش گذاشته شده است.
اطلاعات بازدید از خانه کلبادی
جاذبه‌های گردشگری عمارت کلبادی به اندازه‌ای است که دست‌کم یکی دوساعت به گشتوگذار در آن مشغول خواهید شد. درهای این خانه از ۸ صبح تا ۱۳ ظهر به روی گردشگران باز است. برای اطلاعات بیشتر درباره گردشگری در عمارت کلبادی با شماره این مرکز گردشگری تماس بگیرید.
شماره تماس خانه کلبادی ساری: ۰۱۱۳۳۳۲۵۰۴۳
| آدرس | ساری، میدان ساعت، محله آب انبار نو، عمارت کلبادی |
| شماره تماس | ۰۱۱۳۳۳۲۵۰۴۳ |
| ساعات بازدید | ۸ صبح تا ۱۳ |
| زمان لازم برای بازدید | یک تا دو ساعت |
بهترین زمان بازدید از خانه کلبادی ساری
علاقه‌مندان سفر به شمال ایران بهتر از ما می‌دانند که ساری در بهار از همیشه تماشایی‌تر است. این سرزمین بهارهای دل‌انگیزی دارد. از آنجایی که عمارت کلبادی حیاطی بزرگ و حوضی زیبا دارد، جاذبه‌های گردشگریِ این خانه در بهار دوچندان می‌شود. تابستان نیز ساری آب‌و‌هوای مناسبی برای گردشگری دارد. با این حال آب‌و‌هوای این منطقه در تابستان شرجی می‌شود. به پاییز که رسیدید، آب‌و‌هوای این ناحیه رنگ‌و‌رویی عاشقانه پیدا می‌کند. انصافاً باید گفت ساری به اندازه‌ای تماشایی است که گردشگری زمستانی در این منطقه خالی از لطف نخواهد بود.
در مجموع باید گفت از آنجایی که خانه کلبادی، مکانی سرپوشیده است. گردشگری در تمامی فصل‌های سال در این خانه خوش می‌گذرد. با این حال از آنجایی که مطمئن هستیم در کنار گشتوگذار در این عمارت، قصد بازدید از دیگر جاهای دیدنی ساری را دارید، پیشنهاد می‌کنیم بهار و پاییز را برای سفر به این منطقه به تقویم ایران‌گردی خود اضافه کنید.
مسیر دسترسی به خانه کلبادی
علاقه‌مندان گردشگری در جاهای دیدنی ساری به‌خوبی می‌دانند که میدان ساعت، مرکز گردشگری این شهر به حساب می‌آید. به همین دلیل مسیر دسترسی به عمارت کلبادی را از میدان ساعت بررسی می‌کنیم. برای رسیدن به این خانه راه میدان ساعت ساری را در پیش بگیرید. به این میدان که رسیدید، راهی خیابان انقلاب شوید. کمی که در این خیابان به پیش رفتید، به محله آب‌انبار نو می‌رسید. عمارت کلبادی در این محله خودنمایی می‌کند.
منبع: ره بال
